بررسي مقايسه‌اي اهداف و اصول تربيتي در پراگماتيسم و اسلام

The Comparative Analysis of Instructional Objects in Pragmatism and Islam

چكيده: اين پژوهش با هدف بررسي مقايسه‌اي اهداف و اصول تربيتي در پراگماتيسم و اسلام انجام شده و از نوع تحليلي-توصيفي است. يافته‌هاي پژوهش به نتايج ذيل منجر شد: اصول تعليم و تربيت در پراگماتيسم عبارتند از: رغبت، انضباط، تفكر، كودك‌محوري، تداوم، كنترل اجتماعي، آزادي، هدف و سازمان مواد درسي. اصول تعليم و تربيت در اسلام عبارتند از: خداشناسي، لطف، احسان و مهرباني، تقدّم تزكيه بر تعليم، تعقل و تفكر، توجه به استعدادهاي فطري، سالم‌سازي شرايط محيطي، مسئوليت، كرامت و آراستگي.روشهاي مناسب آموزش در پراگماتيسم عبارتند از: حل مسئله، آزمايشي، آموزش از طريق بازي. روشهاي تدريس موجود در نظام تربيتي اسلام عبارتند از: بحث و مناظره، عقلاني، مشاهده و مطالعة طبيعت و تفكر، پاداش و تنبيه، تمرين و تكرار و عادت دادن، تحقيق و جستجو و بازي‌هاي آموزشي.اهداف تعليم و تربيت در پراگماتيسم عبارتند از: آموختن اين نكته كه فرد چگونه انديشيدن و سازگاري را بياموزد. اساسي‌ترين هدف تعليم و تربيت در مكتب تربيتي اسلام، پرستش و عبادت خداوند يگانه است. يكي از مباحث نو در محافل علمي و غير علمي در ايران امروز، بحث دربارة بومي‌سازي علوم به ويژه علوم انساني در جامعة ديني و اسلامي است. بديهي است يكي از مسائل پيرامون بومي‌سازي علوم، ارائة فهم و معناي درست از اصطلاح «بومي ساختن» در عبارت مذكور است. مقالة حاضر ضمن ارائة برداشت و فهم مشخص از بومي‌سازي علوم، به مباني هستي‌شناختي و انسان‌شناختي فرايند بومي شدن علوم انساني مي‌پردازد. تلاش شده تا ضمن تفكيك و تمايز ميان انواع هستي‌شناسي و انسان‌شناسي، جايگاه و نقش هستي‌شناسي و انسان‌شناسي ديني در بومي شدن علوم انساني، تحليل و تبيين شود. در اين رابطه، استدلال خواهد شد كه بومي شدن علوم به معناي تطهير علوم انساني از تأثير يا تماس با ملل ديگر ازجمله جهان غرب نيست؛ زيرا همواره رشد علم در فضاي فكري‌اي رخ داده است و طبعاً رخ خواهد داد كه از امتياز و ويژگي تعامل و تماس با ساير فرهنگها برخوردار بوده است. افزون بر اين نكته، سيرة بزرگان دين اسلام همواره شاهد برقراري تماس فكري با بيگانگان فكري و جغرافيايي بوده است.

This short piece of writing intends to elucidate the comparative analysis of instructional objects in pragmatism and Islam. . The method used in the research is analytical - descriptive. The preset study has concluded in following results and findings: The principles of instructional objects in pragmatism are: Tendency, discipline , thinking, kid based principle, steady and coherence , social control, liberty, aim, pedagogical program and organization. On the other hand\ the principles of instructional objects in Islam are as follow: theology- blessing-kindness - priority of purification to education -thinking and reasoning-primordial capacity -good environmental situation- responsibility-nobility. The educational methods in pragmatism are as follow: problem solving methods- experimental methods teaching through games. The methods used in islamic educational system are rational discussion- observing the nature and logic reasoning -award and punishment- exercising - research and pedagogical games. The aim of training and education in pragmatism is to know the method of reasoning, thinking and compatibility. This survey concludes that devotion and worshiping the only god (Allah) is the basic goal of islamic instructional school.