واكاوي مفهوم انحطاط در انديشه سياسي ابن خلدون و طباطبايي

The Analysis of Decadence Concept in the Political Thought of Ibn-Khaldun and Tabatabaee

چكيده طي سده‌هاي اخير، جلوه‌هاي تازه‌اي از مفهوم انحطاط در كانون گفتگوهاي انديشمندان و سياستمداران دول اسلامي ايجاد شده است. در واقع؛ بي‌ثمر بودن تلاشهاي نظري و عملي مسلمانان در حل پروژة انحطاط و ممانعتهاي آشكار و پنهان استعمارگران در توسعة كشورهاي مسلمان، بر اهميت موضوع انحطاط افزوده است. همچنين، اختلافات دامنه‌داري بر سر راههاي برون‌رفت از انحطاط در جهان اسلام وجود دارد! ريشة اين اختلافات مي‌تواند بسيار باشد كه يكي از آنها و شايد مهم‌ترين آنها، ابهام در مفهوم انحطاط است؛ موضوعي كه تاكنون مورد معارضة جدّي قرار نگرفته است. مقالة حاضر با مراجعه به چند اثر مكتوب در انديشة سياسي مسلمانان و ايرانيان، در پي پاسخ به اين سؤال است كه: انحطاط چه مفهومي در انديشه سياسي انديشمندان مسلماني چون: ابن خلدون و سيد جواد طباطبايي دارد.هدف: ارائة تعريفي در باب انحطاط به گونه‌اي كه راه براي بررسي علل، فرايند و نتايج آن فراهم شود. روش: در نيل به اين هدف، كندوكاو در آراي دو انديشمند مسلمان مذكور دربارة انحطاط، تمدن، تجدد و مقايسة آراي آنان است. يافته: اثبات ناتواني يا بي‌توجهي آن دو انديشمند در تعريف مفهوم انحطاط و ارائة تعريفي در اين باب، يافته‌هاي به دست آمده است.

Islamic political scientists and islamic countries politicians have discussed the concept of "decadence" during resent centuries. In other words, muslims unsuccessful theoretical and practical struggles and problems made by western colonialist countries against development in muslim world highlight the importance of the concept of decadence and make it as the most important problem in islamic world .There are also many differences in ideas about exiting ways among muslims and the foundation of differences exists in ambiguity about the meaning of concept. The present study attempts to answer a series of questions such as the meaning of decadence among muslim political scholars such as Ibn-Khaldun and Tabatabaee. The aim of the research is to find a definition and analyzing the causes, process and results . The method of the research is to study the ideas of Ibn-Khaldun and Tabatabaee about decadence, civilization and comparison between the thoughts of Ibn- Khaldun and Tabatabaee.The result of the study shows that they both have failed to find a relevant definition.