سير برهان صديقين و تحول خداشناسي فلسفي

چكيده برهان صديقين نمونه خوبي است از مباحث فلسفي كه سير تحول آن بيانگر ژرف نگري فيلسوفان مسلمان در ابداع و ارايه ملاك دقيق در نزديك تر شدن به آموزه ديني« خدا را به خدا شناختن» مي باشد. تلاش ابن سينا ارايه برهان مبتني بر وجودشناسي به هدف بي نيازي از مبادي تصوري جهان شناختي بود. صدرا معتقد است برهان ابن سينا فقط ابتناي بر مبادي وجودشناختي ندارد، زيرا وي از امكان ماهوي نيز بهره برده است. برهان شيخ اشراق مبتني بر مبادي جهان شناختي است، درحالي كه براهين پيروان ابن عربي بر اساس شهود عرفاني وحدت است. تلاش ملاصدرا براي رسيدن به برهاني كه فقط مبتني بر وجودشناسي باشد، به جايي نرسيده، زيرا چهارچوب فكري او انديشه در «وجودـ ماهيت» بوده است. علامه طباطبايي با كنار گذاشتن چهارچوب فكري « وجودـ ماهيت»، سعي در اقامه برهاني نمود كه مبتني بر مبادي جهان‌شناختي و اصول وجودشناختي نباشد، بلكه فقط بر نفي شكاكيت و اثبات اصل واقعيت استوار باشد. كليدواژه‏ها: شناخت خدا، برهان صديقين، ابن سينا، ملاصدرا، علامه طباطبايي.