موضوع جعل و تزوير

موضوع جعل و تزوير

يكي از اجزا ركن مادي هر جرمي، موضوع و متعلق جرم است؛ چيزي كه رفتار و عمليات مجرمانه بر روي آن واقع مي‌شود. موضوع جعل و تزوير، وسايل و چيزهايي است كه از آنها در روابط و موقعيت‌هاي گوناگون حقوقي براي بيان و اعلام اراده استفاده مي‌شود. سند و نوشته، نمونه شايع وسيله بيان اراده است كه در مقررات مربوط به جعل و تزوير به آن تصريح شده است ولي وسيله بيان اراده منحصر به آنها نيست. هر چيزي كه براي اين منظور قابل استفاده باشد و ارزش و اعتباري همانند سند و نوشته داشته باشد، هر چند سند و نوشته بر آن قابل اطلاق نباشد، موضوع جرم مزبور قرار مي‌گيرد؛ اعم از آنكه در قانون به آن تصريح شده باشد يا نه. تصريح قانون‌گذار به سند، نوشته، مهر، تمبر، علامت و منگنه جنبه تمثلي دارد. هر يك از چيزهاي ياد شده، به طور مطلق موضوع جعل و تزوير قرار نمي‌گيرد؛ بلكه به شرط آنكه همانند يك سند، نوشته و مهر اصيل و واقعي كاربرد داشته باشد، موضوع جرم مزبور واقع مي‌شود. سند و نوشته، هم از جهت صورت و ظاهر، و هم از جهت محتوا و ماهيت بايد به مثابه يك سند و نوشته واقعي و اصيل باشد. ساختن نوشته‌هاي دروغين كه از حيث ظاهر و يا از جهت ماهيت در روابط و موقعيت‌هاي حقوقي كاربرد ندارد و به آنها ترتيب اثر داده نمي‌شود، جعل و تزوير نيست.