بررسي هيستوآناتومي غده بزاقي زير زباني در گاوميش

Histoanatomical study of the sublingual salivary gland in the buffalo

در اين مطالعه، 10 نمونه سر گاوميش بالغ مورد استفاده قرار گرفت. بعد از جدا كردن پوست طول، عرض و ضخامت غده توسط خط‌كش و كوليس اندازه‌گيري شد. براي مشخص‌كردن محل ورود مجراي غده بزاقي به دهان از تزريق ماده‌ رنگي استفاده شد و براي مشخص‌كردن وضعيّت ميكروسكوپي اين غده، چند قطعه يك سانتي‌متري از آن جدا و بعد از پايدارسازي نمونه‌ها، لام‌هاي بافت‌شناسي جهت مطالعه تهيه گرديد. بخش تك مجرايه به‌صورت نواري‌شكل، طويل و لبوله در جوانب زيرزبان و در امتداد عضله لامي _ زباني قرار گرفته است. ميانگين طول، عرض و ضخامت اين بخش به‌ترتيب برابر 6/20، 01/1 و 99/1 سانتي‌متر اندازه‌گيري شد. بخش چند مجرايه، به‌صورت تكه تكه و در نزديكي مخاط حفرة دهان و به‌صورت قطعات كوچك مشاهده گرديد. متوسط اندازه اين قطعات در حدود 5/0 سانتي‌متر بوده و پراكندگي بخش چند مجرايه در قسمت خلفي زياد و در قسمت جلويي كمتر مي‌باشد. بخش تك مجرايه داراي مجراي واحدي بوده كه به‌همراه مجراي غده بزاقي تحت فكي وارد درياچه زيرزباني مي‌گردد. مجاري ريز و كوچك بخش چند مجرايه نيز در ناحيه جوانب زيرزبان، در كناره‌ها و خلف زيرزبان به‌داخل حفره دهان باز مي‌شوند. تعداد اين مجاري به‌اندازه تعداد قطعات پخش شده مي‌باشد. از نظر بافت‌شناسي اكثر سلول‌هاي ترشحي اين غده با نسبت حدوداً 90% از نوع موكوسي مي‌باشد.

Ten adult buffalo heads were used in this study. Following skin removal, the length, width and thickness of the gland was measured, by ruler and caliper. Dye injection was used to distinguish the sublingual duct papilla and 1 cm sections from the gland were removed and fixed to prepare histologic sections for microscopic studies. The long, ribbon like and lobulated monostomatic part of the gland is situated underneath the tongue alongside the hypoglossus muscle. The average length, width and thickness of this part was 20.6, 1.01 and 1.99 cm respectively. The polystomatic part was observed as small scattered fragments near the mucosa of the oral cavity. The average size of these fragments was approximately 0.5 cm and the diffuseness of the polystomatic part in caudal region is more than the cranial region. The monostomatic part has a single duct which together with the mandibular salivary duct enters the sublingual caruncle. The minute polystomatic ducts open into the lateral sublingual recess and their number is equal to the number of scattered parts. Histologically, approximately 90% of the secretory cells of this gland consist of mucous secreting cells.