بيماري هاري و وضعيت آن در ايران

Rabies and its present situation in Iran

هاري يكي از بيماري‌هاي عفوني، خطرناك، شديداً كشنده و مشترك بين انسان و حيوان مي‌باشد. اين بيماري در بسياري از كشورهاي جهان وجود دارد و در ايران به شكل بومي يكي از مشكلات مهم بهداشت عمومي به شمار مي‌رود. اكثر حيوانات خونگرم نسبت به اين بيماري حساس هستند. انتقال بيماري از راه گازگرفتن حيوانات مبتلا به انسان و حيوان انجام مي‌گيرد. بزاق مبتلايان منبع سرشاري از ويروس هاري است. هاري در كشورهايي چون اسكانديناوي، بريتانيا، ايرلند، اسكاتلند، استراليا، نيوزلاند ديده نمي‌شود. اين حالت بيشتر در ارتباط با وضعيت جغرافيايي اين كشورها به ويژه محصور بودن آن‌ها به وسيله آب مي‌باشد. اما در كشورهايي مانند ايالات متحده آمريكا، كانادا، اروپا و ايران هاري بومي است. انتقال دهندگان اصلي بيماري سگ، گوشتخواران وحشي(مخصوصاً گرگ) و هم چنين روباه هستند. هاري حدود 2300 سال قبل از ميلاد شناخته شده است و به‌نظر مي‌رسد سگ به عنوان ناقل اصلي باشد. دانشمنداني مانند ابوعلي‌سينا، سيد اسماعيل جرجاني و .... بيماري هاري را توصيف و آن‌را شرح داده‌اند. لوئي پاستور درمان ضد هاري و واكسيناسيون را در سال 1885 ميلادي ارائه داد. در سال 1299 شمسي انستيتو پاستور ايران بنا نهاده شد و امروزه بيش از 300 مركز درمان ضد هاري در كشور به امر درمان هاري مشغول فعاليت مي‌باشند. بيش از 000/100 نفر در سال به علت گزش حيوانات مشكوك به هار به ويژه سگ در ايران درمان ضد هاري مي‌شوند. طبق گزارش انستيتو پاستور ايران در سال 1380 تعداد 421 نمونه مثبت بوده است كه سه مورد انساني است. سال 1381 تعداد 356 نمونه مثبت بوده است كه 6 مورد آن انساني، سال 1382 تعداد 319 نمونه مثبت بوده است كه 10 مورد آن انساني و 1383 تعداد 325 نمونه مثبت بوده است كه 5 مورد انساني است. مي‌توان گفت به طور متوسط سالي 6 مورد هاري انساني داشتيم كه همگي منجر به مرگ شده است. با توجه به روند رو به افزايش حيوان گزيدگي و مبتلايان هاري در حيوان و انسان مسئولين امر اعم از سازمان دامپزشكي كشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، شهرداري، وزارت كشور و ... بايد برنامه‌هاي كارا و عملي در ارتباط با واكسيناسيون سگ‌ها، اتلاف سگ‌هاي ولگرد و روش‌هاي مناسب جهت كنترل و واكسيناسيون وحوش حساس به بيماري را در دستور كار خود قرار داده و مسئله را جدي بگيرند تا اين بيماري مشترك بين انسان و دام و معضل بهداشتي – اقتصادي را به حداقل برسانند.

Rabies is a dangerous infections disease which is highly fatal and zoonotic. The disease occurs in many countries of the world and in Iran, rabies is endemic and a major public health Problem. Most warm blooded animals are susceptible to rabies. It is transmitted by the bite of an infected animal to humans and other animals. The saliva of the sufferers is a rich source of rabies virus. Rabies is not seen in countries such as Scandinavia, Britain, Ireland, Scotland, Australia and New Zealand which is related to their geographical situation and being surrounded by water. But in countries like the United States of America, Canada, Europe and Iran the rabies is endemic. Dogs, wild carnivores especially wolves and foxes are the main transmitters of the disease. Rabies has been known approximately from the year 2300 BC with the dog considered as the main vector. Scientists like Avicenna and Sayyed Esmail Jorjani have described rabies. Louis Pasteur presented antirabies treatment and vaccinations in 1885. The Pasteur institute of Iran opened in 1920 and today there are more than 300 antirabies treatment centers in the country involved with the treatment rabies. More than 100000 persons each year in Iran are treated for rabies due to being bitten by animals especially dogs suspected of having rabies. According to the report of the Pasteur institute of Iran, 421 Positive cases of rabies of which 3 were human cases where recorded in the year 2001. These figures for 2002 to 2004 were 356 positive cases with 6 human cases, 314 positive cares with 10 human cases and 325 positive cases with 5 human cases respectively. On average, 6 human cases of rabies were recorded each year with all leading to death. Considering the increasing trend of animal bites and the number of animals and humans affected by rabies the responsible authorities including the National Veterinary Organization, Ministry of health, municipalities, Ministry of Interior and ... must present effective and practical measures for vaccination of dogs, destruction of stray dogs and control and vaccination of susceptible wild animals to rabies and they should take the matter seriously to minimize this zoonotic disease and public health and economic problem.