اثر شوري آب آبياري و آبشويي بر خصوصيات شيميايي خاك و عملكرد گلرنك در منطقه اصفهان

اثر شوري آب آبياري و آبشويي بر خصوصيات شيميايي خاك و عملكرد گلرنك در منطقه اصفهان

به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف شوري آب آبياري و تيمار آبشويي بر خصوصيات شيميايي خاك، عملكرد، اجزاي عملكرد دانه گلرنگ و چگونگي تاثير اين دو تيمار بر جذب عناصر سديم و پتاسيم در برگ‌هاي گلرنگ آزمايشي به صورت كرت‌هاي يكبار خرد شده و در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در سال 1388 در ايستگاه تحقيقات زهكشي و اصلاح اراضي رودشت اصفهان انجام شد. تيمارهاي طرح شامل سه كيفيت آب آبياري با شوري هاي 35/3 (شاهد)، 77/8 و 21/11 دسي‌زيمنس بر متر به عنوان كرت اصلي و دو تيمار آبشويي شامل بدون آبشويي وآبشويي بر اساس 75 درصد عملكرد محصول گلرنگ به عنوان كرت فرعي لحاظ شدند. نتايج حاصل از تجزيه شيميايي خاك نشان داد تيمار آبشويي سبب كاهش مقدار SAR و ميزان يون سديم بخصوص تا عمق 30 سانتي‌متري خاك گرديد. كاهش مقدار سديم براي تيمار شوري 35/3 و 77/8 دسي‌زيمنس بر متر به ترتيب معادل 1/11 و 9/2 درصد بودند. در اين آزمايش تيمار شوري آب آبياري تاثير معني‌داري بر عملكرد دانه گلرنگ (رقم زاينده‌رود) داشت. با بالا رفتن ميزان شوري از 35/3 به 21/11 دسي‌زيمنس بر متر از مقدار عملكرد دانه به ميزان 4/67 درصد كاسته شد. عمده تاثير شوري بر اجزاي عملكرد دانه مربوط به ميزان بيوماس توليدي بود كه در شوري 21/11 نسبت به 35/3 دسي‌زيمنس بر متر از كاهش 1/71 درصد برخوردار بود. تيمارآبشويي هر چند سبب افزايش عملكرد دانه گلرنگ گرديد اما اثر متقابل شوري و تيمار آبشويي تنها برميزان بيوماس توليدي معني‌دار بود. در شوري 21/11 نسبت به 35/3 دسي‌زيمنس بر متر به ميزان 2/28 درصد از تجمع پتاسيم كاسته و به مقدار 5/63 درصد بر تجمع سديم در برگ‌هاي گلرنگ افزوده شد. در اين بين تيمار آبشويي و اثر متقابل شوري و آبشويي تاثير معني‌داري بر جذب اين دو عنصر نداشتند.

In order to study the effects of irrigation water salinity and leaching fraction on soil chemical characteristic, grain yield, yield components and sodium and potassium contents in leaves of safflower, an experiment was coducted in a split plot design with four replications in 2009 at Roudasht, Isfahan. Treatments included three irrigation water salinities of Q1=3.35, Q2=8.77 and Q3=11.21 dS/m in main plot and two leaching levels, LR0=without leaching and LR1= leaching fraction based on 75% grain yield of safflower in sub plot. Results showed that by using leaching fration, SAR value and the amount of sodium ions reduced, especially at the 30 cm soil depth. Reduction in sodium content in the depth of 0-30 for 3.35 and 8.77 dS/m were 2.9 and 11.1%, respectively. Salinity significantly reduced grain yield of safflower and with rising salinity levels from 3.35 to 11.21 dS/ m, grain yield declined about 67.4%. The main effect of salinity on yield components was found on the biomass production which was reduced by 71% at 11.21 dS/m compared to 3.35 dS/m. This ultimately reduced the percentage of harvest index. Although using leaching fraction increased grain yield of safflower but interaction of salinity and leaching had significantly decreased harvest index and biomass production, but did not have significant effects on grain yield and other yield components. In this study, salinity significantly affect absorption of sodium and potassium. At 11.21 ds/m the amount of absorption of potassium 28.2% decreased and 63.5% of sodium absorption in safflower leaves was increased. The leaching treatment and interaction between salinity and leaching did not have significant effect on the absorption of these two elements.