اثرات تنش خشكي و مقادير روي و فسفر بر برخي صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي ذرت دانه اي

اثرات تنش خشكي و مقادير روي و فسفر بر برخي صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي ذرت دانه اي

عملكرد دانه در گياه ذرت (Zea mays L.) كه برآيند اجزاء عملكرد مي باشد همانند ديگر صفات زراعي شديداً تحت تأثير عوامل محيطي قرار مي گيرد. تنش خشكي و عناصر غذائي از مهمترين اين عوامل مي باشند. بدين منظور تحقيقي با سه ميزان تنش خشكي از طريق دور آبياري بر اساس 70(I70) ،60 (I60) و50 (I50) درصد ظرفيت زراعي، بعنوان سطوح فاكتور اصلي و عناصر روي در سه مقدار صفر (Zn0) ،10(Zn10) و20 (Zn20) كيلوگرم Zn در هكتار و فسفر در دو مقدار صفر(P0) و150(P150) كيلوگرم P2O5 در هكتار در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي بصورت اسپليت پلات- فاكتوريل در چهار تكرار و طي دو سال در مركز تحقيقات كشاورزي خرم آباد به اجرا گذاشته شد. صفات اندازه گيري شده شامل عملكرد، اجزاء عملكرد، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ و محتوي نسبي آب برگ پرچم بودند. نتايج نشان داد كه تنش خشكي موجب كاهش معني دار تمامي صفات اندازه گيري شده گرديد، بطوريكه عملكرد دانه از 1/10(I70) به 3/6 و 4/3 تن در هكتار (به ترتيب در I60 و I50) كاهش يافت. مصرف بيش از حد فسفر تأثيري مشابه خشكي ولي با شدت كمتر بر برخي از صفات داشت. معني دار بودن اثرمتقابل تنش خشكي × فسفر نشان داد كه هرگاه تنش خشكي و زيادي فسفر توأماً حادث شود، اثر تشديد كنندگي داشته و موجب افت شديدتري در رشد و نمو و عملكرد گياه مي شود. كاربرد روي تأثير معني داري بر هيچ يك از صفات نداشت.

This study was conducted as a split-factorial in Randomized Complete Block Design with four replications in 1999-2000 in Khoram-abad. Drought treatments were the plant irrigation after soil water reached 70% (without stress) , 60% (medium stress), and 50% (high stress) of FC as main plots. Zn(0, 10 and 20 kg/ha) and P (0 and 150 kg/ha P2O5) were randomly distributed in sub-plots. The results showed the whole of traits were affected by drought stress. By increasing in drought stress; seed yield, biological yield, yield components, HI, LAI, plant height and RWC were decreased. Drought stress decreased seed yield from 10.1 ton/ha in without stress to 6.3 and 3.4 ton/ha in medium and high stress, respectively. Excess P stress above critical limit, had also similar effects on some characteristics but with lower severity than drought stress. No significant effects of Zn were seen. Interactions between treatments, except drought stress * phosphorous interaction, were not significant. When drought stress and excess phosphorous occurred together, they had synergist effects on some traits.