آت‌اكولوژي گونهKunth. Melica persica در منطقه خراسان

گياه مرتعيKunth. Melica persica گونه‌اي پايا از خانواده گرامينه (Poaceae) با دامنه سازگاري نسبتاً وسيع است كه آنرا به¬عنوان يكي ازگياهان مهم مرتعي به‌ويژه در امر حفاظت خاك مطرح مي‌سازد. اين گياه بومي ايران است و عمدتاً در دو منطقه رويشي ايران- توراني و خزري رويش دارد. براي مطالعه آت‌اكولوژي اين گونه ابتدا رويشگاههاي آن در منطقه خراسان (شامل سه استان خراسان فعلي) شناسايي گرديد و خصوصيات رويشگاهي (اقليم، توپوگرافي و خاك) در چند سايت بررسي شد. سپس نحوه زادآوري، فنولوژي، تراكم، پوشش تاجي، سيستم ريشه و تركيبات شيميايي علوفه اين گونه مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج بدست¬آمده حكايت از پراكنش نسبتاً وسيع اين گونه از شمال تا جنوب خراسان در بيشتر دامنه‌هاي سنگلاخي در دامنه ارتفاعي2900-900 متر داشت به طوري كه اين گياه در تمام جهات جغرافيايي و شيب 12 تا 89 درصد ديده مي‌شود. رويشگاه‌هاي مليكا عمدتاً در سه اقليم نيمه¬خشك فراسرد، مديترانه‌اي فراسرد و نيمه¬خشك سرد حضور دارند. متوسط درجه حرارت سالانه در اين رويشگاه‌ها از حداقل 5 تا 15 درجه سانتي¬گراد و ميانگين بارندگي آنها از 125 تا 600 ميلي¬متر متغير است. اين گياه خاك‌هاي داراي بافت لوم سنگريزه‌اي، لوم سيلت سنگريزه‌اي و لوم شني سنگريزه‌اي، با اسيديته 8-7 و هدايت الكتريكي 5/1- 5/0 دسي زيمنس بر متر كه از زهكشي خوبي برخوردار هستند، ترجيح مي‌دهد. زمينهاي سنگلاخي و به¬ويژه شيلهاي واريزه‌اي و سنگهاي آهكي و آذرين حد واسط بستر اصلي استقرار مليكا هستند. رشد رويشي اين گياه از اواخر اسفندماه آغاز مي‌گردد و تا اواخر ارديبهشت¬ماه ادامه مي‌يابد. به توجه به ارتفاع منطقه، از اواسط ارديبهشت ماه تا اوايل خردادماه وارد مرحله خوشه‌دهي مي‌شود، از اوايل تا اواسط خرداد ماه بذرها شيري شده و حدود 20 روز بعد ريزش بذرها شروع مي‌شود. نتايج همچنين نشان داد مدت زمان نگهداري (5 سال نگهداري در شرايط محيط) تأثير معني‌داري بر قوه ناميه بذر نداشت. به طوري كه زادآوري اين گونه در طبيعت عمدتاً توسط بذر صورت مي‌گيرد. بنابراين نتايج حاصل از تجزيه تركيبات شيميايي علوفه نشان داد كه اين گونه داراي 6/21 درصد و 1/8 درصد پروتئين به¬ترتيب در مرحله رويشي و گلدهي مي‌باشد.