وفور منابع طبيعي، بيماري هلندي و رشد اقتصادي در كشورهاي نفتي

Natural Resource Abundance, Dutch Disease and Economic Growth in Oil Economies

در اين مطالعه‎ي ‎رابطه‎ي بين وفور منابع طبيعي، بيماري هلندي و رشد اقتصادي در كشورهاي نفتي طي دوره‎ي 2008 -1960 با استفاده از داده¬هاي تابلويي بررسي شده است. نتايج تجربي به‎دست آمده نشان مي¬دهد اثر منفي وفور منابع طبيعي بر رشد اقتصادي بعد از وارد كردن متغيرهاي مؤثر بر رشد اقتصادي از قبيل سرمايه¬گذاري فيزيكي، مخارج مصرفي دولت، عوامل نهادي، رشد رابطه‎ي مبادله و درجه‎ي باز بودن اقتصاد تغيير نمي¬كند. هم‎چنين وفور منابع طبيعي منجر به افزايش رشد ارزش افزوده‎ي بخش خدمات، كاهش رشد ارزش افزوده‎ي بخش صنعت، كاهش رشد سهم صادرات صنعتي از كل صادرات كالايي و تغيير نسبي سهم ارزش افزوده بخش‎ها به نفع بخش خدمات شده است، لذا شواهد بيماري هلندي در اين كشورها وجود دارد. هم‎چنين رشد ارزش افزوده‎ي بخش صنعت، تغييرات سهم صادرات صنعتي از كل صادرات كالايي و نسبت ارزش افزوده‎ي بخش‎ها، ارتباط مثبت با رشد اقتصادي دارد، لذا به علت رابطه‎ي مستقيمي كه اين متغير¬ها با رشد اقتصادي دارند، مي¬توان استدلال كرد كه وفور منابع طبيعي همراه با ضعف عوامل نهادي منجر به تضعيف بخش صنعت به عنوان بخش قابل مبادله و كاهش صادرات صنعتي شده و در نتيجه موجبات كندي رشد اقتصادي اين كشور¬ها را فراهم آورده است، لذا مي¬توان با به حداقل رساندن صادرات منابع طبيعي به صورت خام و سهم درآمد¬هاي حاصل از صادرات اين منابع در بودجه‎ي كشور و نيز حمايت از بخش‎هاي غيرنفتي و ايجاد نهادهايي همانند صندوق پس¬انداز و سرمايه¬گذاري درآمد¬هاي نفتي، از بروز بيماري هلندي در اين كشور¬ها جلوگيري كرد. طبقه JEL : C21 O13, Q33,C33,

A Growing literature deals with an increasing number of aspects of the resource curse. One of the main areas of active research is Dutch Disease, which refers to a situation when a booming export sector increases the relative price of non-tradable goods and services, thus hurting the rest of tradable goods sector. In this study we investigate the relationship between natural resource abundance, Dutch Disease and economic growth in major petroleum exporters by using panel data for the period i960 to 2008. The findings show that the negative effect of natural resource abundance and deficiency of institutional factors on economic growth remains after controlling for other variables such as physical investment, openness, government expenditure and changes in terms of trade that are important in a growth model. The main findings of this study show that natural resource abundance tends to increase the growth of service sector value added and the ratio of service value added to manufacturing value added in GDP and decrease the growth of manufacturing value added and share of manufacturing exports in total exports. To the extent that the service sector proxies the non-tradablc sector and manufacturing the non-resource tradable sector, this provides some corroboration of the predictions of the Dutch Disease. The findings also show that the growth of manufacturing value added, changes in the share of manufacturing exports in total exports and the ratio of value added of manufacturing to services are positively correlated with economic growth. Given the direct relationship of these variables with economic growth, wc can conclude that natural resource abundance, combined with structural weaknesses, leads to weakening of the industrial sector as a tradable sector and reduccs industrial ::xports, thus lowering the growth rate of these countries. We can minimize such negative impact by minimizing exports of raw materials, as well as share of such revenues in the public budget, supporting non-oil sectors and creating modalities such as oil stabilization and reserve funds. JEL Classification: C21, 013, Q33, C33