پهنه‌بندي خطر زمين لرزه با روش تحليل چندمعياره ي فضايي

Zoning of Seismic Risk by Spatial Multi Criteria Analysis Method

حركت گسل¬ها باعث رها شدن انرژي ذخيره شده، بروز زلزله، تلفات جاني و خسارت¬هاي مالي فراوان به ويژه در مناطق شهري مي¬شود. در اين راستا مدل فضايي چند معياري، كه داراي ساختاري تحليلي بر مبناي مكان مي‌باشد، مي‌تواند به طور نامحدود متغيّرهاي رخداد زمين‌لرزه را با ارايه¬ي وزن‌هاي درون¬گروهي و بين¬گروهي بررسي نمايد. اين مدل بر اساس ارزيابي چند متغيّره كه در علوم رياضي و آمار براي تحليل بين متغيّرهاي مختلف به كار مي‌رود، فراهم شده است. از آنجايي‌كه در برآورد توان لرزه‌خيزي يك محيط عناصر و عوامل متفاوت فراواني تأثيرگذار هستند در نتيجه اثر هر كدام از پارامترها، بر روي توان لرزه‌خيزي محيط متفاوت است. ارزيابي چند متغيّره فضايي، توان همديده¬باني همه¬ي عناصر و عوامل مؤثر در برآورد توان لرزه‌خيزي را به صورت يكجا دارا است و نتايج مطلوب و منطقي را به صورت مكاني و نقشه ارايه مي¬دهد. در اين پژوهش با استفاده از اين مدل و استفاده از اطلاعات زمين مرجع موجود و همچنين استفاده از تئوري‌هاي حاكم در خصوص پتانسيل رخداد زمين¬لرزه در محيط، رخداد زمين‌لرزه در استان كردستان به تفكيك شهرستان پهنه‌بندي شده است. در مجموع از تمام مساحت استان 23/26 درصد در پهنه با خطر بالا، 65 درصد در پهنه با خطر پايين قرار مي¬گيرد. نتايج نشان مي¬دهد كه نوار غربي در پهنه با خطر بالا، نوار مركزي در پهنه با خطر متوسط و نوار شرقي در پهنه با خطر كم واقع شده است. پارامترهاي مورد استفاده در اين پهنه‌بندي شامل تعداد گسل، فاصله از خطوط گسل، جهت گسل، كانون‌هاي رخداد زمين‌لرزه، بررسي تمام ويژگي‌هاي برداشت شده از يك نقطه¬ي كانوني لرزه‌اي مانند بزرگاي زمين‌لرزه، عمق رخداد زمين‌لرزه، تراكم زمين‌لرزه در يك محيط و وضعيت ساختار ليتولوژيكي مي¬باشد.

Faults movement causes the release of stored energy, earthquake, loss of life and a great deal of financial losses especially in urban areas .In this respect, multi criteria spatial model which has an analytical structure of location based, can investigate indefinitely the variables of earthquake events by presenting inter group and intra group weights. This model has been prepared based on multivariate evaluation which is used in mathematic and statistic seience for analyzing between different variables. Since, so many different factors are effective on estimating the seismic power of the environment, so that, the effects of each parameter on seismic power of the environment is different. Spatial multivariate evaluation owns the synoptic power of all the effective elements and factors on estimating seismic power and presents the proper and logical results as location and map. In this study, by using this modle and the available ground reference data and also by the use of prevailing theories regarding potential of earthquake event in the environment, seismic event in Kordistan province has been zoned separately for each township. A total of %26.23 of all the province area is placed in the zone with high risk and %65 in low risk zone. The results show that the western band has been located in the zone with high risk, central band in medium risk zone and eastern band in low risk zone. The parameters used in this zoning are: number of faults, distance from Fault lines, fault direction, earthquake occurance center, review all the specifications surveyed from one seismic hypocenter such as earthquake magnitude, earthquake destiny in an environment and the situation of litho -logical structure.