بررسي تنوع ژنتيكي برخي از ژنوتيپ هاي وحشي زير جنس Cerasus با استفاده از خصوصيات رويشي گياه و بذر

Evaluation of Genetic Diversity in Some Cerasus Sub-Genus Wild Genotypes Using Plant Vegetative and Seed Characteristics

برخي از گونه هاي وحشي زيرجنس Cerasus را مي توان در برنامه هاي اصلاحي و همچنين به عنوان پايه براي آلبالو و گيلاس مورد استفاده قرار داد. هدف از اين بررسي شناخت بهتر ويژگي‌هاي گونه هاي وحشي زيرجنس Cerasus به منظور كاربرد آنها در برنامه هاي اصلاحي آينده بود. به اين منظور، تعدادي از ويژگي هاي مورفولوژيكي قسمت هاي رويشي گياه و بذر و استفاده از اين صفات براي گروه بندي ژنوتيپ هاي وحشي زير جنس Cerasus، تعداد 38 صفت روي 28 ژنوتيپ از چهار گونه اين زيرجنس كه از 8 منطقه جمع آوري شده بودند مورد ارزيابي قرار گرفت كه شامل گونه هاي P. avium L. و P. mahaleb L. (از گروه Eucerasus) و P. incana Pall. و P. microcarpa Boiss. (از گروه Microcerasus) بودند. نتايج تجزيه واريانس حاكي از تنوع ژنوتيپ ها از لحاظ صفات مورد بررسي بود. نتايج تجزيه همبستگي ساده صفات، وجود همبستگي هاي مثبت و منفي معني دار بين برخي صفات مهم چون ارتفاع درخت، اندازه سطح برگ، طول و وزن بذر را نشان داد. همچنين تجزيه عامل مشخص نمود كه ارتفاع درخت، اندازه سطح برگ، شكل برگ، طول دمبرگ، طول بذر، وزن بذر، شكل نوك بذر و ضخامت بذر از صفات تشكيل دهنده عوامل اصلي هستند. صفات موثر در هفت گروه عاملي قرار گرفتند كه مجموعاً 71/85 درصد از كل واريانس را توجيه نمودند. تجزيه كلاستر با استفاده از اين هفت عامل توانست گونه ها را از همديگر تفكيك نمايد به طوري كه در فاصله نزديك 25 ژنوتيپ ها را به دو گروه اصلي شامل Eucerasus و Microcerasus و در فاصله 19 در سطح چهار گونه تقسيم نمود. در فاصله 10 گروه هاي بيشتري (8 گروه) مشاهده شد كه به دليل تفاوت هاي درون گونه اي گياهان مورد بررسي از مناطق مختلف بود، به طوري كه گياهان يك گونه و از يك منطقه اغلب با يكديگر گروه‎بندي شدند. تجزيه سه‎بعدي با استفاده از سه عامل اصلي نيز توانست موقعيت ژنوتيپ ها را مشخص نموده و گونه ها را از هم تفكيك نمايد

Some Cerasus sub-genus wild species that are used as rootstocks in sour and sweet cherry propagation can also be employed in breeding programs. The aim of this study was to clearly evaluate some characteristics of subgenus Cerasus genotypes to be used in the future cherriesʹ breeding programs. In order to evaluate some morphological characteristics of the vegetative parts as well as seeds to categorize Cerasus sub-genus wild species and genotypes, 38 characteristics were evaluated on 28 genotypes of four species of this sub-genus collected from eight regions. The species were: P. avium L., P. mahaleb L. (Eucerasus section), P. incana Pall., and P.microcarpa Bioss. (Microcerasus section). Analysis of variance of the studied characteristics were found as significant among genotypes. Results of simple correlation analysis showed the existence of significant, positive as well as negative correlations among some such important characteristics as tree height, leaf area, as well as the length and weight of seed. Also, factor analysis showed that tree height, leaf area, leaf shape, length of petiole, length of seed, seed weight, shape of seed tip and seed thickness were characteristics that constituted the main factors. The effective characteristics became categorized within seven factors, accounting for 85.71% of total variance. Cluster analysis was performed using these seven factors and genotypes in the distance of about 25 were divided into two main groups (Microcerasus and Eucerasus) and within the distance of 19 they were divided into four groups consisting of the species. In the distance of 10 there appeared a higher number of groups (8 groups), resulting from intra-species differences of plants collected from different regions, such that genotypes of same species from one region often categorized with each other. Tri-plot analysis using three main factors could also clarify the location of genotypes and differentiote the species from each other.