تجزيه ژنتيكي دوره كمون در تنش ناشي از بيماري زنگ زرد گندم

تجزيه ژنتيكي دوره كمون در تنش ناشي از بيماري زنگ زرد گندم

دوره‎ي كمون يكي از اجزاي مهم مقاومت گندم در برابر بيماري زنگ زرد مي‌باشد. براي پي بردن به نحوه‎ي توارث دوره‎ي كمون، رقم مقاوم به زنگ زرد Elitelep با رقم حساس Bolani تلاقي داده شد و نسل‎هاي F1 ، F2،BC1 و BC2 تهيه شد. والدين و نتاج در مرحله‎ي گياهچه‌اي توسط نژاد 6E130A+زنگ زرد در گلخانه تلقيح شدند. زمان ظهور اولين جوش به عنوان دوره‎ي كمون يادداشت‌برداري شد. تجزيه‎ي ميانگين نسل‌ها بر اساس روش آزمون مقياس مشترك متر و جينكز انجام گرفت. مقدار درجه غالبيت كوچك‎تر از يك بود كه نشان‌دهنده‎ي كنترل ژنتيكي غالبيت نسبي مي‌باشد. اثرات متقابل افزايشي‎ × ‎افزايشي، افزايشي‎ ×‎ غالبيت و غالبيت‎ ×‎ غالبيت معني‌دار بود. مقدار متوسط وراثت‌پذيري عمومي (85%) و خصوصي (81‎%) بالا بود كه به‎ترتيب نشان‌دهنده‎ي تاثير‎پذيري پايين اين صفت از محيط و نقش اثر افزايشي در كنترل ژنتيكي دوره‎ي كمون مي‌باشد. تعداد 2 ژن به عنوان حداقل تعداد فاكتورهاي موثر در كنترل دوره‎ي كمون برآورد شد.

Latent period is one of important components of resistance to wheat yellow rust. In order to study mode of inheritance of latent period a resistant cultivar, Elitelep was crosses to susceptible cultivar of Bolani and F1, F2, BC1 and BC2 generations were produced. The parents and progenies were inoculated by 6E130A+ pathotype of yellow rust. The days to first pustule emergence was recorded as latent period. Generation mean analysis was performed by Joint Scaling method of Mather and Jinks. Degree of dominance was lower than 1 indicating partial dominance. Additive × additive, additive × dominance and dominance ×dominance gene interactions were significant. Average mount of broad-sense (85%) and narrow-sense heritabilities were high indicating low influence of environment on latent period and importance of additive gene action, respectively. Two genes were estimated as the least number of controlling factors for latent period.