اثرات تنش كمبود آب و مديريت مصرف نيتروژن بر توزيع ماده خشك و برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيكي ذرت هيبريد سينگل كراس 704

اثرات تنش كمبود آب و مديريت مصرف نيتروژن بر توزيع ماده خشك و برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيكي ذرت هيبريد سينگل كراس 704

براي بررسي اثر تنش كمبود آب، مقادير مختلف و تقسيط نيتروژن بر توزيع ماده‎ي خشك ميان اندام‌هاي مختلف گياهي و برخي ويژگي‌هاي مورفولوژيكي ذرت دآن‎هاي رقم هيبريد 704 در شرايط آب و هوايي خوزستان اين پژوهش در تابستان سال‌هاي 1383 و1384 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي خوزستان واقع در شهر رامين اجرا شد. اين پژوهش شامل سه آزمايش مستقل هر يك به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك كامل تصادفي با سه تكرار بود. در هرآزمايش يك سطح آبياري به‎ صورت جداگانه اعمال شد. آبياري مطلوب، تنش ملايم خشكي و تنش شديد خشكي به ترتيب شامل آبياري بر اساس تخليه‎ي 30 ، 40 و 50 درصد ظرفيت زراعي انجام شد. در هر آزمايش نيتروژن بعنوان تيمار اصلي داراي سه سطح 140، 180 و 220 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار و تقسيط نيتروژن نيز بعنوان تيمار فرعي داراي سه سطح شامل: 50 درصد در هنگام كاشت + 50 درصد در مرحله‎ي شش برگي، 25 درصد در هنگام كاشت + 75 درصد در مرحله‎ي شش برگي، 25 درصد در هنگام كاشت + 50 درصد در مرحله‎ي شش برگي + 25 درصد در مرحله‎ي دوازده برگي بود. نتايج نشان داد وزن خشك اندام هوايي و برخي صفات مورفولوژيك تحت تاثير تنش خشكي قرار گرفتند، به‎طوري‌‎كه با افزايش شدت تنش خشكي عملكرد ماده خشك بلال، چوب بلال، ساقه و برگ، ارتفاع بوته، طول بلال و طول كچلي انتهاي بلال به طور معني‎داري كاهش يافتند. به غير از عملكرد چوب بلال و صفات مورفولوژيك، ساير صفات تحت تاثير تيمار نيتروژن قرار گرفتند و با افزايش كاربرد نيتروژن، مقادير اين صفات افزايش يافتند. تقسيط مناسب نيتروژن در زماني كه نياز گياه نسبت به اين ماده غذايي بالا بود تاثير مثبتي بر توزيع ماده‎ي خشك در اندام‌هاي هوايي داشت. كود نيتروژن كافي تحت شرايط تنش ملايم خشكي همچون شرايط مطلوب آبياري بر عملكردهاي ماده خشك بلال، ساقه و برگ تاثير افزايشي داشت. تغييرات صفات مورد مطالعه در اثر افزايش كاربرد نيتروژن و شرايط تنش شديد خشكي معني‌دار نبود. بنابراين در شرايطي كه گياه در طول دوره‎ي رشد با تنش شديد خشكي مواجه باشد، افزايش مصرف نيتروژن براي كاهش اثرات تنش خشكي منطقي به نظر نمي‌رسد.

In order to study the effects of water deficiency stress, different levels and split application of nitrogen on distribution of dry matter between different plant part and some morphological characteristics of grain corn SC.704 under Khuzestan climate conditions in two summers, 2004 and 2005, this research was conducted in University Natural Resources and Agricultural Science of Khuzestan based on three split-plot field experiments, using Randomize Complete Blok Design (RCBD). Each of the irrigation treatments implemented separately in each experiment have been as follows; Optimum irrigation, moderate drought stress and severe drought stress (irrigation after getting out 30, 40 and 50% of field capacity respectively). In each experiment three nitrogen levels consist of 140 , 180 and 220 kg Nha-1 were applied in main plots and subplots which consisted of split application of nitrogen (S1= %50 at planting + 50% at V6 stage , S2= 25% at planting stage and + 75% at V6 stage , S3 = %25 at planting + 50% at V6 stage + 25% at V12 stage). Results showed that dry weight of ear, cob, stem and leaf, plant height, ear length were reduced significantly in response to increasing to drought severity. These traits were increased in response to increasing the nitrogen application. Proper split application of nitrogen when the need of plant was height has positive effect on distribution of dry matter on plant shoots. The increase of nitrogen application especially in optimum irrigation and moderate drought stress caused increased dry weight of ear, stem and leaf. When available water decreased, positive effect of nitrogen application on these traits decreased significantly. Results showed that under severity drought stress the increase of nitrogen consumption in order to the reduction effect of severity drought is not recommended but S3 treatment recommended for all three irrigation condition.