بررسي فلورسانس كلروفيل ، كارآيي فتوسنتز و رابطه آن‎ها با هدايت روزنه‎اي و عملكرد ژنوتيپ‎هاي چغندر قند در شرايط تنش خشكي

بررسي فلورسانس كلروفيل ، كارآيي فتوسنتز و رابطه آن‎ها با هدايت روزنه‎اي و عملكرد ژنوتيپ‎هاي چغندر قند در شرايط تنش خشكي

تغييرهاي فلورسانس كلروفيل برگ در ارزيابي اثرات تنش‌هاي خشكي بر گياه قابل استفاده است. براي بررسي اين تغييرات در شرايط بروز تنش خشكي در ژنوتيپ‌هاي چغندر قند آزمايشي در سال 1378 در منطقه‎ي كرج انجام شد. براي اجراي اين پژوهش از آزمايش فاكتوريل در‎ پايه‎ي طرح بلوك‎هاي كامل تصادفي با 3 تكرار استفاده شد. تيمارهاي تنش و بدون تنش با 9 ژنوتيپ چغندر قند به صورت تصادفي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه فلورسانس كمترين (Fo) در شرايط تنش بيشتر از شرايط بدون تنش بود (05/0 P < ). ميانگين بيشترين فلورسانس (Fm) نيز در شرايط تنش بيشتر از شرايط بدون تنش بود‎‎ (05/0 P < ). اختلاف بين شرايط تنش و بدون تنش از نظر فلورسانس متغيير (Fv) در سطح احتمال 5 درصد معني‎دار و مقدار آن در شرايط تنش كم‎تر بود. اختلاف ژنوتيپ‎هاي مختلف از نظر اين صفت معني‎دار نبود. محاسبه مقدار كارآيي فتوسنتز (Fv/Fm) نشان داد كه ژنوتيپ‎ها با يكديگر در سطح احتمال 1% اختلاف داشتند و در شرايط تنش خشكي نسبت Fv/Fm كاهش يافت، همچنين ميانگين نسبت Fv/Fm ژنوتيپ‎ها در شرايط تنش خشكي كمتر بود. از آن‎جايي كه مقدار نسبت Fv/Fm همبستگي بالايي با عملكرد كوانتومي فتوسنتزدارد، بنابراين ‎مي‌توان پي برد كه در ژنوتيپ‌هايي كه Fv/Fm كمتر است، دستگاه فتوسنتزي آن‎ها به خشكي حساس‌تر مي‎باشد. همبستگي بين Fv/Fm با عملكرد ريشه مثبت ولي از نظر آماري در سطح احتمال 5 درصد معني‎دار نبود. همچنين نتايج آزمايش نشان داد كه بين Fv/Fm و هدايت روزنه‎اي همبستگي مثبتي وجود دارد. اين همبستگي براي سطح بالايي برگ با 158/0 و سطح پاييني برگ با 257/0 در سطح آماري 5% معني‎دار نشد.

Variation of chlorophyll fluorescence can use as an index in evaluation of plant tolerance to physiological and environmental stress. In this order an experiment was conducted at Karaj in 1999. Research was carried out in factorial based on RCBD with 3 replications. Drought and non-drought stress treatments with 9 sugar beet genotypes were randomized. Results showed that Fo was higher in stress than non-stress condition (P < 0.05). Fm was higher in stress than non-stress condition (P < 0.05). Fv was lower in stress condition and genotypes had not significant difference (P < 0.05). Photosynthetic efficiency (Fv/Fm) was significantly reduced in stress condition (P < 0.05). Genotypes had significant difference in Fv/Fm (P < 0.01). Fv/Fm reduced in stress and genotypes means showed lower Fv/Fm in stress. As Fv/Fm has a high correlation with photosynthetic quantum yield therefore in genotypes with lower Fv/Fm, there was more sensitive photosynthetic system under drought stress. There was positive correlation between Fv/Fm and root yield but it was not significant at 5% level of probability. Results showed that there was positive correlation between Fv/Fm and stomata conductivity but it did not significant for leaf adaxial surface with 0.158 and leaf abaxial surface with 0.257 at the 5% level of probability. It found that as stomata conductivity reduced in stress condition.