القاي درون شيشه‌اي پلي‌پلوييدي در گياه دارويي بادرنجبويه (Melissa officinalis L.)

امروزه القاء پلي‌پلوئيدي با استفاده از مواد شيميايي جهش‌زا، به‌عنوان يكي از روشهاي اصلاح گياهان دارويي به منظور افزايش قابليت توليد متابوليت‌هاي ثانويه مورد استفاده قرار مي‌‌گيرد. در اين پژوهش، براي القاي پلوئيدي در گياه دارويي بادرنجبويه (.Melissa officinalis L) از تيمار كلشي‌سين روي جوانه‌هاي انتهايي باززايي شده در شرايط درون شيشه‌اي بهره گرفته شد. كلشي‌سين با غلظت‌هاي 00/0، 05/0، 10/0 و 20/0% (وزني به حجمي)، در دو زمان 24 و 48 ساعت مورد ‌استفاده قرار گرفت و سطح پلوئيدي در ريزنمونه‌هاي زنده مانده از طريق شمارش كروموزوم‌ها در نمونه‌هاي نوك ريشه و فلوسايتومتري نمونه‌هاي برگي بررسي شد. 10 روز پس از اعمال تيمارها، ريزنمونه‌هاي شاهد بيشترين درصد زنده‌ماني را با ميانگين 100% نشان دادند، درحالي‌كه با مقايسه بين سه تيمار 05/0، 10/0 و 20/0% كلشي‌سين، بالاترين ميانگين بقاء ريزنمونه‌ها در تيمار 05/0% كلشي‌سين به‌مدت 24 ساعت برابر با 8/63% مشاهده گرديد. در مقابل؛ بالاترين ميزان مرگ و مير در اثر كاربرد اين ماده روي شاخه‌هاي انتهايي در غلظت 20/0% به‌مدت 48 ساعت مشاهده شد. نتايج حاصل از شمارش كروموزوم و تجزيه فلوسايتومتري نشان دادند كه تيمار شاخه‌هاي انتهايي با غلظت 05/0% كلشي‌سين به‌مدت 24 و 48 ساعت و همچنين غلظت 10/0% پس از 24 ساعت، تيمارهاي مؤثر در القاء پلي‌پلوئيدي و توليد ميكسوپلوئيد در اين گياه بودند. در مجموع تيمار 05/0% كلشي‌سين به‌مدت 48 ساعت با بازدهي 3/33% توليد گياهان پلي‌پلوئيد، مناسبترين تيمار بكارگرفته شده براي القاي پلوئيدي در اين گياه بود.