حق تابعيت اطفال حاصل از ازدواج زنان ايراني و مردان خارجي

حق تابعيت اطفال حاصل از ازدواج زنان ايراني و مردان خارجي

تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي، يكي از چالش‌هاي مهم حقوقي ايران است. با توجه به حكم مندرج در بند 4 ماده 976 قانون مدني، بر مبناي قياس اولويت، فرزند متولد از مادر ايراني در ايران را بايد ايراني تلقي نمود، لكن اين برداشت خلاف تفسير منطقي از قانون مي‌باشد. راهكار پيش‌بيني شده در قانون «تعيين تكليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايراني با مردان خارجي» مصوب 1385، با توجه به عدم ثبت قانوني غالب اين ازدواج‌ها و نيز بي‌تابعيتي برخي مردان خارجي يا عدم حضور فعلي ايشان در ايران نتوانسته است به رفع مشكل بينجامد. لذا بايد به دنبال يافتن پاسخ اين پرسش بود كه تابعيت طفلي كه با سرپيچي والدينش از قوانين مربوط به ازدواج با اتباع بيگانه متولد شده، چگونه خواهد بود؟ در پاسخ به اين پرسش، مقالات بسياري به رشته تحرير درآمده‌اند كه غالباً به بررسي مفاهيم تابعيت، بي‌تابعيتي يا تابعيت مضاعف مي‌پردازند. مقاله حاضر در مقام يافتن پاسخي كاربردي جهت رفع مشكل بي‌تابعيتي از كودكان مورد بحث مي‌باشد. لذا نخست از توضيح مختصري پيرامون موضوعات پيش گفته بهره برده، سپس الزام‌هاي بين‌المللي ايران را در ارتباط با موضوع مورد بحث مطرح مي‌كند و خلأ‌هاي قانوني را بر‌مي‌شمارد و سرانجام به بيان اصلاحات پيشنهادي در قانون مدني مي‌پردازد.

The citizenship of offspring born to Iranian mothers and non-Iranian fathers is one of the challenges of Iranian law. Despite the passing of Article 976 of the Iranian Civil Code which governs Iranian citizenship to offspring of Iranian women who are married to non-Iranian men, this law which was ratified in 1385, has remained uncompromised until now. The majority of such marriages is often characterised by one or more of the following conditions: the marriage is not registered in an official bureau; the foreign father does not hold any citizenship; or the parents do not reside in Iran. As a result, the implementation of the law can present considerable challenges and, in any case, the law cannot be implemented fairly. Thus the following question arises: what nationality should such children acquire, children whose parents ignored the impending realities of a mixed marriage and whose mothers did not consider the implications and the potential conflict resulting from marriage to a foreign national? More research is currently being conducted on the nationality of offspring born to Iranian mothers and non- Iranian fathers, as well as on the concepts of nationality, dual nationality and statelessness. The present article attempts to find solutions to the problem of such children’s status as stateless citizens. Taking into consideration Iran’s obligation to international law, the writers propose some amendments to the Iranian civil code.