نقش‏هاي جنسيتي زن و مرد در نظام خانواده

Gender Roles of Man and Woman in Family System

هدف اين پژوهش، تعيين جايگاه همسران در نظام خانواده از منظر آموزه‏هاى دينى، با نگاهى روان‏شناختى است كه با روش تحليلى ـ توصيفى انجام مى‏گيرد. نظام خانواده و نقش‏هاى جنسيتى همسران، همانند ساير نظام‏هاى انسانى و اجتماعى داراى يك سازمان است. در هر سازمان، هر فرد براى خود جايگاه ويژه‏اى دارد كه نشانه قدرت و تاثير او بر ديگران است. در نظام خانواده نيز هر فرد با توجه به نقش ويژه‏اى كه دارد، بايد تكاليف و وظايف خاصى را انجام دهد. همچنين جايگاه و سلسله مراتب افراد در آن خانواده مشخص است. بسيارى از صاحب‏نظران خانواده، مانند مينوچين، جِى هِى لى و گلدنبرگ، وجود سلسله مراتب شفاف و صريح درون خانوادگى و ايفاى نقش‏هاى متناسب را پيش‏فرض كارايى و بالندگى خانواده مى‏دانند. ملاك سلامت و بهنجارى خانواده در نگاه آنها، قرار گرفتن اعضاى خانواده، به ويژه همسران، در نقش‏ها و سلسله مراتب متناسب است. در آموزه‏هاى دينى توجه ويژه‏اى به نقش‏هاى جنسيتى همسران شده است كه اين پژوهش به بررسى آنها مى‏پردازد.

The present inquiry aims at specifying the position of spouses marriage partners in family system according to religious doctrines, using a psychological approach and analytical- descriptive method. A family system and gender role of spouses, like any other human and social systems, has an organization. In any organization, everyone has a special position for himself, which characterizes his power and influence on others. In a family system, too, every member should perform certain duties and responsibilities according to his/her special role. Furthermore, the position and hierarchy of family members are clear. Many theorists on family, like Mino chin, Ghee Lee, and Goldenberg, consider clear and explicit intra-family hierarchy and performing respective and appropriate roles as presuppositions of family efficiency and exultation. According to them, placing family members, especially spouses, in their respective and appropriate roles is the criterion of family health and normality. Religious doctrines have paid especial attention to the gender roles of spouses which this research investigates.