عنوان مقاله :
بررسي سودگرايي بنتام
عنوان به زبان ديگر :
An Investigation into Benthamʹs Utilitarianism
پديد آورندگان :
جليلىمقدّم، مجتبى نويسنده Jalili Moqaddam, mojtaba
اطلاعات موجودي :
ماهنامه سال 1389 شماره 159
كليدواژه :
pain , Pleasure , PRAGMATISM , التقييم الكمّي , الفائدة , الم , العمل , سنجش كمّى , سود , عملنگرى , Quantitative Evaluation , لذت , Utility , الألم , اللّذة
چكيده فارسي :
سودگرايى بنتام، يكى از تأثيرگذارترين مكاتبى است كه حوزه تأثير آن بر اخلاق و حقوق مشهود است و داراى نقاط قوت و ضعف قابل ملاحظهاى است. هرچند سودگرايى را نمىتوان نوآورى بنتام دانست. اما وى سودگرايى را به طور مستدل ارائه كرد و تفسيرى جاودانه از آن ارائه نمود. «لذت» و «الم» دو مفهوم بنيادين سودگرايى هستند؛ زيرا سود يعنى افزايش لذت و كاهش الم، و سودگرايى، همانگونه كه از نامش آشكار است، اصل سود را اصل اوليه مىداند. مقصود از سود، نه سود شخصى بلكه سود جمعى است؛ به گونهاى كه معيار هر عمل اخلاقى نزد بنتام، «بيشترين سود براى بيشترين افراد» است.
اين مقاله به روش تحليل اسنادى نگارش يافته است و سعى بر آن است با تحليل مقدمات، اصول و نتايج تفكر بنتام، بررسى نقّادانهاى از آن به عمل آيد و حاصل مقاله اينكه بزرگترين مزيت فايدهگرايى به دست دادن ملاك عينى و عملى است. به عبارت ديگر، سودگرايى مدعى است: تنها، اصل فايده يعنى «بيشترين سعادت بيشترين افراد»، ملاكى براى عمل به دست مىدهد. بنتام حتى براى سنجش لذات كه واحدند و نتيجه عملاند ملاكهاى هفتگانه ارائه مىدهد كه ذيل بُعد كمّى مىگنجند و از سويى مكتب بنتام علىرغم مزيتى كه دارد نمىتواند به تمامى انتقادهاى وارده پاسخ قانعكننده و درخورى بدهد. در پايان اشكالات وارد بر نظريه بنتام در سودگرايى مطرح شده است.
چكيده لاتين :
Utilitarianism can not be considered as Benthamʹs innovation. However, he offered evidence to substantiate it and proposed an everlasting interpretation of it. "Pleasure" and "pain" are two fundamental concepts in utilitarianism, because utility (good) means increase in pleasure and decrease in pain, and because utilitarianism, as the word itself signifies, considers the principle of utility as the main principle. Utility does not mean a personal utility, but a collective one, so that Bentham considers "the greatest good for the greatest number of people" as the measurement for any moral acts. The research method is documentary analysis. The result is that the greatest advantage of utilitarianism is that it provides an objective and practical measurement. In other words, utilitarianism claims that only the principle of utility, i.e., "the greatest happiness of the greatest number", provides the measure of right and wrong actions. Bentham, even, provides seven¬fold measurement to evaluate the pleasures which are single and the result of action. These measurements fit into quantity aspect. Finally, the objections raised against Benthamʹs theory on utilitarianism are discussed. Key words: pleasure, pain, utility, quantitative evaluation, pragmatism
چكيده عربي :
لا يمكن القول إنّ نظريّة النّزعة إلى كسب الفائدة هي من إبداعات بانتام، لكنّه طرح هذه القضيّة بأُسلوبٍ استدلاليٍّ وفسّرها تفسيراً خالداً. اللّذة والألم هما المفهومان الأصليّان لهذه النظريّة، حيث إنّ الفائدة تعني زيادة اللّذة وتقليل الألم، والأصل المبدئيّ لقضيّة الميل إلى كسب الفائدة تنشأ من أصل الفائدة. وليس المقصود من الفائدة ما كان شخصيّاً، بل المقصود منها ما كان جماعيّاً، أي حسب اعتقاد بانتام فإنّ معيار كلّ عملٍ أخلاقيٍّ هو ما ينجم عنه أكثر فائدةٍ لأكبر عددٍ من النّاس. ويثبت الكاتب في هذه المقالة أنّ أهمّ ميزةٍ لنظريّة كسب الفائدة هو اكتساب الملاك العينيّ والعمليّ، وذلك بأسلوبٍ تحليليٍّ وثائفيٍّ. وبعبارةٍ أخرى، فإنّ أتباع هذه النظريّة يرون أنّ الأصل الذي تستند إليه الفائدة يكمن في كون أكبر سعادةٍ يمكن تحقّقها هي ما يحظى بها أكبر عددٍ من النّاس، وهذا هو الملاك لكلّ عملٍ. كما أنّ نانتام يعتقد بوجود أبعادٍ كميّةٍ ( ماديّةٍ ) حتّى في تقييم اللّذات التي هي موحّدة، ويرى أنّ الملاكات السّبعة التي طرحها تنصبّ في البعد الكمّي أيضاً.
اطلاعات موجودي :
ماهنامه با شماره پیاپی 159 سال 1389
كلمات كليدي :
#تست#آزمون###امتحان