مطالعه بوم‌شناسي فردي گونه Vicia villosa در استان كهگيلويه و بويراحمد

A study on autecology of Vicia villosa in Kohgiluyeh and Boyerahmad province

چكيده مطالعة بوم‌شناسي فردي گونة Vicia villosa از سال 1381 در استان كهگيلويه و بويراحمد آغاز شد و در سال 1383 به اتمام رسيد. ابتدا نقشة رويشگاهي مناطق تحت پوشش در استان با استفاده از نقشه‌هاي توپوگرافي با مقياس 1:50000 تهيه شد و سه سايت تحقيقاتي براي انجام مطالعه گياه مذكورانتخاب شد كه شامل سايت‌هاي فيروزآباد، مله‌شوره (جاده شيراز- ياسوج) و بهرام بيگي (منطقة مارگون) بود. تمام مشخصات رويشگاهي يادداشت¬برداري شد. ويژگي‌هاي اقليمي، توپوگرافي و خاكي مناطق مورد مطالعه بررسي شد. وزن هزار دانه، درصد جوانه‌زني، فراواني، سيستم ريشه¬اي‌ و درصد بهره¬برداري توسط دام¬هاي مختلف بررسي شد. فنولوژي گياه به¬مدت دو سال متوالي مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج حاصل از بررسي¬هاي انجام‌شده نشان داد كه گونة V. villosa از ارتفاع 900 تا 2500 متر از سطح دريا و در اقليم¬هاي نيمه‌خشك و مديترانه‌اي معتدل تا سرد رويش دارد. متوسط بارندگي سالانة رويشگاه آن 870 ميلي¬متر و دماي متوسط سالانة آن در حدود 8/14 درجه سانتي¬گراد است. اين گونه در شيب‌هاي 50-15 درصد و كليه جهت‌هاي جغرافيايي رويش دارد. قوة نامية بذر آن 11 درصد، وزن هزار دانه 5 گرم، عمق ريشه‌دواني عمودي 150 و جانبي 75 سانتي¬متر است. بز در مقايسه با گوسفند و گاو تمايل بيشتري به استفاده از اين گونه گياهي نشان داد. رشد رويشي اين گونه در اسفندماه آغاز مي‌شود و در تيرماه ريزش بذر صورت مي¬گيرد. واژه‌هاي كليدي: بوم‌شناسي فردي، ماشك گل خوشه¬اي (Vicia villosa)، فنولوژي، رويشگاه، كهگيلويه و بويراحمد

Autecological study of Vicia villosa was performed in Kohgiluyeh and Boyerahmad province from 2002 to 2004. At first, geographical distribution of V. villosa was determined on province map. Then three habitats namely Firooz Abad, Maleh Shureh and Dali Beigi were selected as study areas. Climatic, topographic and edaphic properties of mentioned areas were studied. Seed properties, root structure and different animals preference for grazing from V villosa was evaluated. Phenological studies were done for two years. Results showed that this species distributes in elevation ranging from 900-2500 m asl. Its habitat climate is semi arid and temperate to cold Mediterranean with annual mean precipitation and temperature of 870 mm and 14.8 C°, respectively. There is no limitation in view point of slope aspect while suitable slope for its occurrence ranges from 5-15%. Germination percentage was obtained 11%. Vertical and horizontal root depths were recorded 150 and 75 cm, respectively. Exploitation by goat was more than sheep and cow. Vegetative growth initiates in March and seed falling occurs in July.