بررسي فون و تغييرات جمعيت مورچه‌هاي (Hymenoptera: Formicidae) شكارگر آفات مزارع برنج مازندران

بررسي فون و تغييرات جمعيت مورچه‌هاي (Hymenoptera: Formicidae) شكارگر آفات مزارع برنج مازندران

مورچه‌ها به عنوان يكي از شكارگرهاي مهم آفات در اكوسيستم‌هاي مختلف حايز اهميت هستند. با توجه به اهميت مورچه‌ها در تغذيه از مراحل مختلف زيستي آفات، فون و تغييرات جمعيت اين حشرات مفيد در مزارع برنج مازندران مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج اين پژوهش، پانزده گونه مورچه از مزارع برنج مازندران جمع‌آوري گرديد. نتايج مطالعات مربوط به تغييرات جمعيت مورچه‌ها در فصل غير زراعي و روي كلش‌هاي سه رقم مختلف برنج شامل فجر، خزر و نعمت نشان داد كه تراكم اين حشرات روي رقم فجر بيشتر از دو رقم ديگر بود و بين ارقام خزر و نعمت اختلاف معني‌داري مشاهده نگرديد. مقايسه‌ نتايج مربوط به نمونه‌برداري‌هاي هفتگي از پايان شهريور تا پايان آبان ماه 1384، روند افزايشي محسوسي را در تراكم جمعيت مورچه‌ها تا اواسط آبان نشان داد به طوري كه بالاترين تراكم در تاريخ 9/8/1384 به دست آمد و بعد از آن به صورت تدريجي كاهش ‌يافت. مقايسه ميانگين اثر متقابل «تاريخ نمونه‌برداري × واريته برنج» روي تغييرات جمعيت مورچه‌ها نشان ‌داد كه بين اثرهاي متقابل در سطح احتمال 1% اختلاف معني‌دار وجود داشته است.

Ants (Hymenoptera: Formicidae) are one of the important predators in different agroecosystems. Considering the importance of ants in predating and feeding at different life stages of pests, fauna and population fluctuation of these beneficial insects were studied in rice fields of Mazandaran province. Of the faunistic survey, totally 15 species of ants were collected and identified from the paddy fields in Mazandaran province. The results of population fluctuations on the stubbles of three varieties including, Fajr, Khazar and Nemat indicated that the antsʹ population density was higher on Fajr than the two other varieties, and there was not a significant difference between Khazar and Nemat. Samplings from 11 September to 15 November 2005 indicated that the population density increased until last October and then decreased gradually; the highest density was obtained in 30 October. The means comparison revealed the significant reciprocal effect of "sampling date × rice variety" on population density of ants "P < 0.01".