اثر دماهاي نزديك به دماي محيط بر قوه ناميه گرده خرما

اثر دماهاي نزديك به دماي محيط بر قوه ناميه گرده خرما

اين تحقيق با هدف بررسي اثر دماهاي نزديك به محيط در فرآيند استخراج و نگهداري گرده خرما بر قوه ناميه آن به صورت آزمايش فاكتوريل با 3 فاكتور شامل دما در سه سطح (40، 50 و 60 درجه سلسيوس)، نوع گرده نخل خرما در سه سطح (غنامي آبادان، غنامي اهواز و غنامي شادگان) و زمان گرمادهي در 7 سطح (0، 40، 120، 480، 1140، 4320 و 12960 دقيقه) و در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار اجرا شد و قوه ناميه حاصل و متوسط آهنگ كاهش آن محاسبه و مقايسه گرديد. نتايج نشان داد كه اثر تمامي فاكتورها و نيز اثرات متقابل مربوطه به جز اثر متقابل نوع گرده و زمان تيمار بر قوه ناميه گرده خرما معني‌دار بوده است. بيشترين و كمترين مقدار قوه ناميه 6/84 ? و 3/0? و به ترتيب مربوط به تيمارهاي غنامي آبادان در دماي 40 درجه سلسيوس در زمان صفر و غنامي شادگان در دماي 60 درجه سلسيوس و در زمان 12960 دقيقه بوده‌اند. همچنين اثر عوامل دما و زمان گرمادهي بر آهنگ كاهش قوه ناميه گرده خرما معني‌دار بود و اثر ساير عوامل معني‌دار نگرديد. تحليل صورت گرفته نشان مي‌دهد كه بيشترين صدمه گرمايي وارد بر دانه گرده خرما در زمان هاي اوليه روي مي‌دهد. بيشترين و كمترين آهنگ كاهش قوه ناميه به ترتيب 6144/0 درصد در دقيقه در دماي 60 درجه سلسيوس در محدوده زماني 0 الي 40 دقيقه و 0003/0 درصد در دقيقه در دماي 40 درجه سلسيوس در محدوده زماني 4320 الي 12960 دقيقه هر دو براي پايه نر غنامي شادگان به دست آمد. در تلاش براي بيان رفتار حاصل، مدل آهنگ كاهش قوه ناميه گرده خرما به صورت تابع تواني از متغير زمان به صورت Vr=ct-k كه هر دو ضريب و توان آن تابعي از متغير دما مي‌باشند به دست آمد.

This research has been conducted to study the effects of near ambient temperatures occurring in drying process on date pollen viability (PV) and pollen viability declining rate (PVDR) as a factorial experiment with 3 factors namely: temperature in 3 levels (40, 50, and 60 oC), pollen type in 3 levels (Abadan Ghanami, Ahwaz Ghanami, and Shadegan Ghanami), and exposure time (ET) in 7 levels (0, 40, 120, 480, 1140, 4320, and 12960 minutes) in 3 replications. The results showed that the effects of all factors and their interactions except the interaction effects of pollen type and exposure time on pollen viability were significant. Maximum and minimum pollen viability was 84.6% for Abadan Ghanami in 40 oC at ET=0 minute and 0.03% for Shadegan Ghanami in 60 oC at ET=12960 minutes, respectively. On the other hand, the effect of temperature and ET on PVDR was significant and the others were not. Based on data analysis, most of the PV damages occur in the first moments of heat exposure of the pollen grains. Maximum and minimum PVDR were 0.6144 percent per minute in ET period of 0-40 minutes and 0.0003 percent per minute in the ET period of 4320-12960 minutes both for Shadegan Ghanami pollen respectively. In attempt to express this regular pattern, PVDR model as a power function of time variable (Vr=ct-k) with both coefficient and power factors of temperature have been defined.