تحليلي بر سيستم‌هاي شهري ايران طي سال‌هاي 1335تا 1385

تحليلي بر سيستم‌هاي شهري ايران طي سال‌هاي 1335تا 1385

نظام شهري تجسم فضايي اقتصاد سياسي و نحوه مديريت سرزمين در يك كشور است. با مطالعه نظام شهري نحوه پخشايش و ميزان تعادل جمعيت شهرها مشخص تر مي‌گردد. نظام شهري ايران از الگوي سنتي كهكشاني در قبل ازسال،1300 به الگوي زنجيره‌اي به دليل تمركز امكانات و خدمات در شهرهاي بزرگ متمايل شده است. اين الگو ضمن بر هم زدن روابط منطقي شهرهاي كوچك، مياني و بزرگ با يكديگر، باعث آشفتگي در نظام شهري ايران شده است. هدف از اين پژوهش، آشنايي با ميزان تعادل در نظام شهري ايران طي سالهاي 1335تا 1385است. روش تحقيق توصيفي – تحليلي با تاكيد بر مدلهاي بررسي كننده است. جامعه آماري شامل كليه شهرهاي ايران در پنج دوره سرشماري از سال 1335تا سال 1385 است. يافته‌هاي پژوهش، بيانگر آن است كه نظام شهري ايران در نيم قرن اخير از لحاظ شاخص‌هاي ضريب تمركز، رتبه اندازه، نخست شهري و ضريب آنتروپي به سمت تعادل ميل كرده است؛ اما از نظرشاخص ضريب جيني و توزيع جمعيت در طبقات شهري نسبت به سال 1335 در وضعيت نامتعادل قرار دارد. در حقيقت، براساس منحني لورنز شهرهاي ايران طي سال 1335 به خط نرمال نزديكتر بوده، اما در سال 1385از خط نرمال فاصله بيشتري گرفته اند. اين امر ناشي از افزايش تعداد شهرهاي بسيار كوچك با جمعيت اندك و افزايش جمعيت شهرهاي بسيار بزرگ در نظام شهر ايران است. براي متعادل سازي نظام شهري ايران، راهكارهاي تمركز زدايي از كلانشهرها و تقويت شهرهاي كوچك ومياني پيشنهاد شده است.