اثر عوامل محيطي بر گسترش و برخي خصوصيات كمي بلوط ايراني (Quercus brantii Lindl.) در استان فارس

در اين تحقيق ابتدا منطقه پراكنش گونه بلوط ايراني (Quercus brantii Lindl.) در استان فارس بر روي نقشه توپوگرافي مشخص گرديد و سپس دامنه ارتفاعي پراكنش بلوط ايراني تعيين شد. در سه دامنه ارتفاعي 1000 تا1500، 1500 تا 2000 و بالاتر از 2000 متر بالاتر از سطح دريا و با توجه به متغيرهايي مانند جهات جغرافيايي، شكل زمين و طبقات ارتفاعي و تكرار منطقه، تعداد 52 قطعه نمونه 500 مترمربعي به‌صورت انتخابي مشخص و كليه اطلاعات موردنياز شامل نوع گونه، قطر برابرسينه، مبدأ (دانه‌زاد يا شاخه‌زاد)، وضعيت تاج، ارتفاع تنه، ارتفاع درخت، طبقه سني، تعداد جست، طول و عرض جغرافيايي، ارتفاع از سطح دريا، تيپ يا جامعه جنگلي، گونه‌هاي همراه و درصد تاج‌پوشش برداشت و در فرم‌هاي مخصوص ثبت گرديد. در تعدادي از قطعات نمونه نيز پروفيل خاك حفر شد. براساس اطلاعات بدست‌آمده، بلوط ايراني در استان فارس در كليه جهت‌هاي جغرافيايي و شكلهاي زمين از حداقل ارتفاع 1050 متر تا حداكثر 2550 متر ارتفاع از سطح دريا گسترش يافته است. اسيديته رويشگاه‌هاي اين گونه بين 5/7 تا 1/8 و بافت خاك از نوع رسي، لومي- رسي و لومي مي‌باشد. مهمترين عامل محدود كننده در خاك رويشگاه‌هاي مورد مطالعه، بافت خاك و مواد آلي مي‌باشد، در حالي‌كه رطوبت اشباع نيز عامل مهمي در حضور اين گونه است. از نظر تعداد پايه‌ها، دامنه‌هاي واقع در جهت شرق بيشترين تعداد را به‌خود اختصاص داده، اما از نظر متغيرهاي رويشي مانند قطر برابرسينه و سطح تاج، بيشترين مقدار مربوط به نواحي مسطح و كم‌شيب مي‌باشد. در محدوده گسترش اين گونه متوسط سطح تاج هر درخت در بخش دانه‌زاد 61/16 و در بخش شاخه‌زاد 71/15 مترمربع، متوسط قطر برابرسينه 2/20 سانتي‌متر و تعداد جست شاخه‌زادها به‌طور متوسط 9/5 برآورد شده است. ارتفاع متوسط درختان دانه‌زاد 1/6 و در شاخه‌زادها 59/5 متر مي‌باشد.