بررسي خسارت برف در توده‌هاي دست كاشت منطقه سوردار و واتاشان (چمستان- مازندران)

اين تحقيق در توده‌هاي بيست‌ساله دست كاشت با گونه‌هاي زربين، پلت، صنوبر دلتوئيدس و توسكا قشلاقي واقع در طرح جنگل‌داري سوردار واتاشان كه در اثر بارش برف سنگين در بهمن‌ماه 1386 خسارت ديده‌اند، با هدف ارزيابي و مقايسة ميزان خسارت در گونه‌هاي مورد مطالعه و تعيين ميزان همبستگي بين عوامل مؤثر با ميزان خسارت انجام شد. ميزان خسارت با برداشت تعداد 30 قطعه نمونة دايره‌اي شكل به مساحت 314 مترمربع و به‌روش منظم- تصادفي (سيستماتيك)، در سطح 48 هكتار مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه تودة زربين به‌ميزان 84 درصد، صنوبر دلتوئيدس 18/6 درصد و توسكا قشلاقي 28/18 درصد خسارت ديده‌اند، در حالي‌كه گونه پلت كاملاً سالم باقي مانده است. البته بين درصد خسارت با قطر برابرسينه در سطح 5 درصد و بين درصد خسارت با ارتفاع هرس، طول تاج و ضريب قدكشيدگي در سطح 1 درصد رابطه معني‌داري وجود دارد. به‌طوري كه درختاني كه داراي قطر برابرسينه كمتر از 20 سانتي‌متر، طول تاج بيشتر از 6 متر، ارتفاع هرس كمتر از 6 متر و ضريب قدكشيدگي بيشتر از 70 بوده‌اند، به‌ترتيب 46/52، 93/50، 71/57 و 80/39 درصد و درختاني كه داراي قطر برابرسينه بيشتر از 20 سانتي‌متر، طول تاج كمتر از 6 متر، ارتفاع هرس بيشتر از 6 متر و ضريب قدكشيدگي كمتر از 70 بوده‌اند، به‌ترتيب 75/18، 18/13، 04/7 و 36/18 درصد خسارت ديده‌اند. بنابراين هر چه ضريب قدكشيدگي و طول تاج بيشتر ولي ارتفاع هرس و قطر برابرسينه كمتر باشد، احتمال بروز خسارت بيشتر مي‌شود؛ زيرا كاهش رويش قطري و افزايش ضريب قدكشيدگي سبب كاهش ميزان پايداري و نيز افزايش طول تاج و كاهش ارتفاع هرس به‌همراه هميشه‌سبز بودن گونه زربين سبب جذب و نگهداري بيشتر برف مي‌شود. در نهايت نتايج اثبات مي‌كند كه انتخاب گونه زربين براي جنگل‌كاري در اين منطقه مناسب نبوده است. بديهي است كه انتخاب گونه‌هاي مناسب و بومي منطقه مانند پلت كه با شرايط رويشگاهي (اقليم و خاك) محل كاشت مطابقت داشته باشند، مي‌تواند در جهت دستيابي به اهداف جنگل‌كاري مؤثر و مفيد باشد.