اثر اندازه بذر، حصاركشي و تيمارهاي حفاظتي (محافظ نهال و مالچ) بر استقرار، رشد و زنده‌ماني نهالهاي حاصل از بذركاري بلندمازو (Quercus castaneifolia C.A. Mey.) در نخستين فصل رويش

Effect of acorn size, fencing and protective treatments (treeshelter and mulch) on establishment, growth and survival of Chestnut-leaved oak (lQuercus castaneifolia C.A. Mey.) seedlings in first growing season

در اين مطالعه، اثر اندازه بذر، حصاركشي و تيمارهاي حفاظتي (محافظ ‌نهال و مالچ) بر استقرار، رشد و زنده‌ماني نهالهاي حاصل از بذركاري بلندمازو (Quercus castaneifolia) در سال نخست مطالعه گرديد. براي اين منظور 1728 عدد بذر سالم، رسيده و با سه اندازه مختلف به شكل تصادفي از 6 درخت مادري در جنگل لوه (استان گلستان) انتخاب شد و در عرصه تخريب‌ يافته اين جنگل (ارتفاع 750 متر از سطح دريا) كاشته شد. با استفاده از طرح آزمايشي كرت‌هاي دوبار خرد شده، اثر سه اندازه بذر شامل: كوچك (قطر كمتر از 15 ميلي‌متر)، متوسط (قطر 15تا 17 ميلي‌متر) و بزرگ (قطر بيش از 17 ميلي‌متر)، دو سطح حصاركشي (محصور و باز) و چهار تيمار حفاظتي (شاهد، مالچ، محافظ ‌نهال، محافظ ‌نهال همراه مالچ) بر ميزان ظهور، درصد استقرار، رشد طولي و زنده‌ماني نهالها بررسي شد. در پايان فصل رويش نخست، نهالهاي حاصل از كاشت بذرهاي بزرگ، ميزان ظهور، درصد استقرار، رشد طولي و درصد زنده‌ماني بيشتري داشتند. حصاركشي عرصه، درصد استقرار نهالها را تقريباً دو برابر افزايش داد و دو تيمار محافظ نهال به‌تنهايي و محافظ نهال همراه با مالچ، سبب افزايش درصد استقرار، درصد زنده‌ماني و طول نهالها شد. از نتايج اين تحقيق چنين استنتاج مي‌شود كه استفاده از بذرهاي درشت در بذركاري، به‌شرط مناسب ‌بودن روش جمع‌آوري، گندزدايي و نگهداري بذر، شانس استقرار نهالهاي بلندمازو را افزايش مي‌دهد. همچنين استفاده از محافظ نهال به‌تنهايي و نيز همراه با مالچ مي‌تواند در بهبود درصد استقرار، رشد طولي و درصد زنده‌ماني سال نخست نهالهاي بلندمازو موثر باشد، اما با احداث حصار مناسب پيرامون عرصه مي‌توان از بكارگيري تيمارهاي حفاظتي صرفنظر كرد.

The effects of acorn size, fencing and protection treatments (treeshelter and mulch) were investigated on seedling establishment of Chestnut-leaved oak (Quercus castaneifolia) in first growing season. For this purpose, a degraded forest in 750 m above sea level was selected in Loveh forest (Golestan province- Iran). Then, 1728 sound and ripe acorns were selected from a seed lot, collected from six parent trees located in adjacent to the examination area. Using a split-split plot design, the effects of 3 acorn size classes: small (diameter <15 mm), medium (diameter between 15 and 17 mm) and large (diameter >17 mm), 2 fencing levels (fenced and open), and 4 protection treatments (control, mulch, treeshelter, and treeshelter with mulch) were engaged for measuring the seedlings emergence, establishment percent, total length, and survival rate. At the end of the first growing season, seedlings originated from the large seeds had higher emergence percent, establishment percent, total length and survival rate. Fencing promoted establishment percent about twofold, and treeshelter, singly or with mulch, increased establishment percent, total length and survival. From this investigation, it can be deduced that large seeds in seed sowing can improve seedling establishment chance, provided that suitable methods of collection, sterilization and storage of seed lots are applied. Likewise, treeshelter, singly or along with mulch can improve establishment percent, total length and survival rate, however, with constructing a suitable fence around the plantation area, treeshelter and mulch treatments can be ignored.