تحليل تاريخي و روش‌شناختي آموزش زبان فارسي به غير فارسي‌زبان‌ها

A Historical and Methodological Investigation of Teaching Persian to Speakers of Other Languages

آموزش زبان فارسي به غير فارسي‌زبان‌ها در دوره? اخير از هم‌گرايي با جريان كلي آموزش زبان و مآلاً تحولات و دستاوردهاي آن بازمانده است. اين عدم همگرايي كه داراي ريشه‌هاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي و زباني (خصوصاً الفبايي) و نيز برخاسته از انگاره‌هاي اديبانه و زبان‌شناسانه در مورد آموزش زبان فارسي است، آموزش اين زبان را از همگامي با روند پرشتاب آموزش زبان محروم كرده است. اين امر از سه منظر قابل بررسي است: (الف) پيدايش و روند آموزش زبان فارسي به غير فارسي‌زبان‌ها در دهه‌هاي اخير در چارچوب زمينه? تاريخي آموزش زبان به‌طور عام در چهار دوره. (ب) الگوهاي طرح درس و تبلور آن در درسنامه‌هاي آموزش زبان فارسي به غير فارسي‌زبان‌ها. (ج) فنون تدريس و فعاليت‌هاي درسي در درسنامه‌هاي آموزش فارسي به غير فارسي‌زبان‌ها. براساس رويكرد و معيارهاي دوره‌هاي روش‌گرا و دوره? پساروش‌گرا و نيز انواع طرح درس مي‌توان به بررسي متون و نيز فعاليت درسي و فنون تدريس ‌آن‌ها در كتاب‌هاي آموزش فارسي پرداخت. نتيجه? اين بررسي نشان مي‌دهد رويكردي واحد بر انتخاب فعاليت‌ها حاكم نيست، فعاليت‌ها فاقد تنوع بايسته براي يادگيري زبان است، و دستاوردهاي اخير در زمينه? فرآيند يادگيري در ‌آن‌ها لحاظ نشده است.

Teaching Persian to speakers of other languages has failed to keep abreast of the trends in language teaching. This non-convergence is rooted in political, economic, cultural, and linguistic issues (particularly alphabetical) as well as literary and linguistic perceptions of teaching Persian as a second or foreign language. As a result, one decade of theoretical and pedagogical developments in language teaching has not informed the teaching of Persian. This problem can be investigated from three perspectives. The first one is the relationship between teaching Persian and the emergence of methods and postmethod eras in language teaching. The second perspective concerns the emergence of different syllabi and their employment in Persian course books. The third perspective sheds light on teaching Persian in terms of teaching techniques and activities utilized in Persian course books and classes. The results of the investigation show that there is no single approach or method applied to the selection of activities in Persian course books. In addition, they show the cognitive, affective, and metacognitive variables of learners are not taken into account in the development of materials. Against this backdrop, the paper offers some suggestions to enhance Persian syllabus design and materials development.