كوبيدگي و به هم‌خوردگي خاك جنگل در اثر خروج چوب با اسكيدر چرخ لاستيكي (مطالعه موردي: جنگل خيرود)

Soil compaction and disturbance from logging with a wheeled skidder (Case study: in Kheyrud Forest)

استفاده از اسكيدرهاي چرخ لاستيكي، عملياتي معمول براي خروج چوب از عرصه قطع است، هرچند مشكلات زيست محيطي زيادي را سبب مي‌شود. هدف از اين تحقيق بررسي تاثير درصد شيب، تعداد عبور اسكيدر، عمق و رطوبت خاك در مسيرهاي چوبكشي بر كوبيدگي خاك هاي ريزدانه و در مرحله بعد، كمي كردن اين آثار است. اين پژوهش در قالب طرح فاكتوريل كاملاً تصادفي در جنگل آموزشي و پژوهشي خيرود اجرا شد. آثار شيب در چهار گروه 0، 10، 10- و 20- درصد و عمق خاك در 5، 15 و 25 سانتي‌متري از سطح خاك اندازه‌گيري شد. همچنين آثار رطوبت خاك در سه دسته 30-20، 40- 30 و 50-40 درصد اندازه‌گيري شد. سطوح متفاوت كوبيدگي نيز بر اساس تعداد عبور اسكيدر عبارتند از 1، 5، 8، 10، 15، 20، 25 و 30 بار تردد. افزايش دفعات عبور اسكيدر، وزن مخصوص ظاهري را افزايش مي دهد، ولي بيشترين درصد افزايش وزن مخصوص ظاهري در اثر عبور اوليه اسكيدر رخ داده است. كوبيدگي خاك در شيب‌ رو به بالا (در جهت چوبكشي) بيشتر از شيب رو به پايين است. همچنين افزايش وزن مخصوص خاك در اثر چوبكشي تا عمق 30 سانتي‌متري نيز درخور توجه است. وزن مخصوص ظاهري خاك در عمق‌هاي 5، 15 و 25 سانتي‌متر به‌ترتيب به‌طور ميانگين 35، 22 و 17 درصد بيشتر از وزن مخصوص در خاك‌هاي دست نخورده (شاهد) است.

The use of wheeled skidders is well accepted practice for the extraction of timber from the forest, but this has tended to cause the greatest environmental problems. The aim of the study was to evaluate if slope gradient, number of machine passes, soil depth, and soil moisture of skid trails influence soil compaction on a fine¬grained soil, and to quantify these effects. The study was designed as a factorial experiment and the effects of 0, 10, -10 and -20% slope, 5, 15 and 25 cm depth, 20-30, 30-40 and 40-50 % soil moisture and different levels of compaction were applied by varying the number of skidding cycles: 1, 5, 8, 10, 15, 20, 25, 30 passes. A Timberjack cable skidder was used and the study location was the Kheyrud Forest. An increased number of machine passages increased soil bulk density, but most of the compaction occurred after the initial few passes. Uphill skidding increases compaction more than downhill skidding. Increases in bulk density were still important at the maximum sampling depth of 30 cm. Soil bulk densities at 5, 15, and 25 cm depths on average 35, 22, and 17% are higher than densities in undisturbed soils.