ارزيابي وضعيت سطوح حفظ پايداري نظام زراعي گندمكاران تحت پوشش تعاوني‌هاي توليد استان فارس

An Assessment of the of Levels of Farming System Sustainability among Wheat Growing Farmers in Agricultural Production Cooperatives (Fars Province)

پايداري كشاورزي در نظام‌هاي بهره‌برداري از جمله موضوعات جدي است كه در سال‌هاي اخير توجه بسياري از محققين را به خود جلب كرده است. از اين رو هدف اصلي اين تحقيق ارزيابي وضعيت سطوح حفظ پايداري نظام زراعي گندمكاران تحت پوشش تعاوني‌هاي توليد استان فارس مي‌باشد. جامعه آماري اين تحقيق را گندمكاران 6 شهرستان (در سه منطقه شمالي، مركزي و جنوبي) استان فارس در قالب 9 تعاوني توليد تشكيل داده‌اند كه به روش نمونه‌گيري تصادفي با انتساب متناسب تعداد 132‌نفر برگزيده شده‌اند. اين تحقيق با استفاده از روش پيمايشي انجام شده و روايي پرسشنامه تحقيق با استفاده از نظرات متخصصان و كارشناسان مركز تحقيقات كشاورزي استان فارس تعيين گرديد. به منظور تعيين اعتبار پرسشنامه پيش‌آزمون در يكي از شهرستان‌ها به عمل آمد و ضريب آلفاي كرونباخ محاسبه‌گرديد كه 76/0 به دست آمد. تحليل داده‌هاي اين تحقيق با استفاده از تحليل كلاستر، جهت سنجش ميزان پايداري كشاورزي در سطح مزارع گندمكاران منتخب صورت گرفت. بر اساس نتايج اين تحقيق تعاوني‌هاي توليد سه شهرستان ارسنجان،‌ مرودشت و داراب (چشمه‌عروس، ارسنجان، نقش رستم، رودبال و رحمت) در گروه ناپايدار، تعاوني‌هاي توليد دو شهرستان لار و اقليد( سبزدشت، كلوان و ايثارگران) در گروه نيمه‌پايدار و تعاوني توليد شهرستان آباده (ميثاق) در گروه پايدار دسته‌بندي گرديدند. همچنين نتايج حاصل از بررسي پايداري مزارع مورد مطالعه نشان داد كه 7/26 درصد مزارع در سطح ناپايدار، 1/43% مزارع در سطح نيمه پايدار و 2/30% مزارع در سطح پايدار قرار دارند.

Agricultural Sustainability (AS) in Farming Systems has turned into an extremely sensitive issue, which has attracted the attention of most researchers in recent years. The Main objective of this survey research was to assess the situation with regard to different levels of farming system sustainability among wheat growing farmers in Agricultural Production Cooperatives in Fars Province of Iran. All farmers who were members of agricultural cooperatives, were included in the study (N=2700) of whom 132 were selected through Proportional Stratified-randomization method. The reliability of the instrument was determined through Cronbachʹs Alpha (0.76). Study instrument was sent to the agricultural experts in Research Center, Fars Province to be tested for face validity. The results of Cluster Analysis Technique revealed that the Agricultural Production Cooperatives (APCs) in Arsenjan, Marvdasht and Darab Counties; Lar and Eghlid counties; and Abade county stood in unsustainable, semi sustainable and sustainable categories respectively. Also, results revealed that farming systems were categorized into three levels of sustainability namely sustainable (30.2%), semi-sustainable (43.1%) and unsustainable (26.7%).