اثر ريزوم گياه سُعد (Cyperus Rotundus) بر ميزان قند، ليپيد، انسولين و آنزيم‌هاي كبدي خون مدل مقاوم به انسولين موش صحرايي نر

اثر ريزوم گياه سُعد (Cyperus Rotundus) بر ميزان قند، ليپيد، انسولين و آنزيم‌هاي كبدي خون مدل مقاوم به انسولين موش صحرايي نر

زمينه و هدف: امروزه در طب سنتي، گياهان دارويي براي درمان ديابت مورد استفاده قرار مي‌گيرند. از ريزوم‌هاي گياه سعد (Cyperus Rotundus) نيز در طب سنتي جهت كاهش گلوكز و چربي خون استفاده مي‌شود. لذا اين مطالعه با هدف بررسي اثربخشي اين گياه بر مدل مقاوم به انسولين موش صحرايي نر صورت گرفت. روش بررسي: اين مطالعه تجربي بر روي 36 موش صحرايي نر نژاد ويستار در محدوده وزني g250ـ150 انجام شد. ديابت به‌وسيله آب آشاميدني حاوي فروكتوز 10%، القا شد، سپس حيوانات به‌طور تصادفي به چهار گروه كنترل، دريافت‌كننده فروكتوز، عصاره آبي و آبي الكلي ريزوم گياه سعد (mg/ml500) تقسيم شدند. 48 ساعت بعد از آخرين گاواژ و 12 ساعت گرسنگي، خون از قلب موش‌ها گرفته شد، سپس بعد از جداسازي سرم، گلوكز خون، انسولين، FIRI، پروفايل ليپيدي و آنزيم‌هاي كبدي بررسي گرديد. يافته‌ها: گلوكز در گروه دريافت‌كننده فروكتوز در مقايسه با گروه كنترل به‌طور معني‌داري افزايش نشان داد. انسولين نيز در گروه‌هاي عصاره آبي و آبي الكلي در مقايسه با گروه كنترل افزايش معني‌داري داشت. FIRI در گروه عصاره آبي افزايش قابل توجهي در مقايسه با گروه كنترل نشان داد (05/0p < ). پروفايل ليپيدي در هيچ‌كدام از گروه‌ها تغيير معني‌داري نداشت. كاهش ميزان آنزيم‌هاي كبدي (آلكالين فسفاتاز، آسپارتات و آلانين ترانسفراز) در گروه دريافت‌كننده عصاره آبي الكلي بيشتر مشاهده گرديد. نتيجه‌گيري: برطبق نتايج حاصله، احتمالاً عصاره آبي گياه سعد نمي‌تواند در كاهش ميزان ديابت و فاكتور‌هاي وابسته به آن موثر باشد. ولي مي‌توان چنين بيان نمود كه از عصاره آبي الكلي اين گياه البته با انجام تحقيقات وسيع‌تر بتوان اثر موثري در كاهش ايجاد ديابت و مسموميت كبدي پيدا نمود.

Background and Objectives: Nowadays herbal medicine is excessively used in traditional medicine for diabetes. The Cyperus rotundus rhizomes in traditional medicine are used for decreasing blood glucose and lipid. Therefore, the aim of this study was to examine the effect of rhizomes extract of this plant in insulin resistance model of male rats. Methods: This experimental study was carried out on 36 adult male wistar rats in the weight range of 150-200(g). Diabetes was induced by fructose 10% in drinking water for 8 weeks, then the animals were divided randomly into 4 groups: control, Fructose induce, aqueous extracts of Cyperus rotundus rhizomes (500mg/kg), MeOH extracts of Cyperus rotundus rhizomes (500mg/kg). 48 hours after the last gavage with extracts, the rats were fasted for 12h, then blood samples were collected from heart, serum was dissented and blood glucose, insulin, fasting insulin resistance index (FIRI), lipid profile and hepatic enzymes were determined. Results: Glucose in fructose group in comparison with control group showed a significant increase. Insulin in aqueous and MeOH extracts groups in comparison with control group significantly increased. FIRI in aqueous extract group in comparison with control group was significantly higher (p < 0.05). Lipid profile was not changed in any of them. MeOH extract showed a decrease in all of the hepatic enzymes (Alkaline Phosphatase, Aspartate, and AST, Alanine Transferase). Conclusion: Aqueous has could not probably be effective in decreasing diabetic complications. But it is believed that with extensive study on MeOH extracts, we can reach a more efficient decrease in diabetes and antihepatotxicity.