سنجش كيفي بار آلودگي آلي ناشي از اثرات احتمالي فعاليت‌هاي آبزي‌پروري در خور غزاله (خليج فارس) روي كفزيان با استفاده از شاخص ABCه

Qualitative assessment of organic pollution from aquaculture activities on benthic organisms using ABC (Abundance Biomass Curves) in Ghazale creek (Persian Gulf)

فعاليت‌هاي آبزي‌پروري امروزه در دنيا اهميت فراواني پيدا كرده‌اند، لذا به موازات اين فعاليت‌ها مطالعه اثرات آنها، بر اكوسيستم دريا ضروري بنظر مي‌رسد. اين مطالعه به منظور بررسي اثرات احتمالي قفس‌هاي پرورش ماهيان دريايي خور غزاله واقع در خور موسي در منطقه خوزستان (شمال خليج فارس)، بر روي جوامع بنتيك بعنوان شاخص آلودگي و استرس و ارزيابي وضعيت سلامت محيط با استفاده از شاخص‌هاي زيستي انجام شده است. نمونه‌برداري ماهانه به مدت 9 ماه از تير تا اسفند 1386 انجام گرفت. به اين منظور در خور غزاله، 4 ايستگاه برحسب فاصله از زير قفس‌هاي پرورشي )زير قفس، 50 متري قفس، 150 متري قفس، 400 متري قفس بعنوان شاهد) انتخاب شد و از هر ايستگاه سه نمونه رسوب براي جداسازي و شناسايي ماكروبنتوزها ويك نمونه هم براي آناليز دانه‌بندي رسوبات و سنجش ميزان مواد آلي درون رسوبات يا TOM، توسط گرپ Van Veen با سطح مقطع 225/0 مترمربع برداشت شد. ميزان مواد آلي در رسوبات خور غزاله با دامنه 26/23-17/6 درصد و دامنه Silty-Clay به ميزان 47/97-76/4 درصد محاسبه شد. در بررسي جوامع بنتيك 12 رده جانوري شناسايي شد كه برتيب، پرتاران با 62/60 درصد، نرمتنان با 67/19 درصد و سخت‌پوستان با 49/16 درصد، فراوانترين رده‌هاي ماكروبنتوزي بودند. فراواني، توده زنده و شاخص تنوع ماكروبنتوزها در ايستگاه زير قفس كمتر از ايستگاه شاهد (400متري قفس) اندازه‌گيري شد. در زير قفس غالبيت با گونهCapitella sp. بود كه بعنوان يك گونه فرصت‌طلب در دنيا شناسايي شده و حضور اين گونه مي‌تواند يكي از شاخصه‌هاي استرس در محيط نمونه‌برداري شده بشمار رود. نتايج بررسي شاخص ABC (Abundance Biomass Curve) نشان داد كه ايستگاه زير قفس، 50 متري قفس و 150 متري قفس داراي آلودگي متوسط محيطي هستند، در صورتيكه ايستگاه 400 متري قفس (شاهد) داراي شرايط بدون آلودگي است.

The present study was carried out to find the probable effects of marine fish cage culture on benthic communities as pollutant and stress indicators. Also, the biotic health condition was assessed using ABC index, in Ghazale creek, Khore-Mussa area in northwest of the Persian Gulf. Monthly sampling from four stations was conducted from June 2007 to March 2008. Stations were selected according to distance from cages in Ghazale creek. The distances were immediately under the cages, 50, 150 and 400m from the cages. At each station, three samples for macrobenthos and one sample for sediment grain size analysis and total organic matter (TOM) were collected by Van Veen grab with 0.0225m area. The range of total organic matter percentage in sediments was (6.17-23.26) and the range of silt-clay percentage was (4.76-97.47). We found 12 macrobenthic orders and Polychaets (60.62%), Mullusca (19.67%), Crustacea (16.49%) were the dominant groups. Macrobenthic abundance, biomass and diversity index value under cage station were less than those 4-OOm away from the cages. Capitella sp. as opportunist species was dominant under cage station. This genus is introduced as the pollution indicator in the area. The result of ABC index show that under the cages and distances 50 and 150m away from the cages have average pollution, while the 400m distance from the cage (control site) is unpolluted.