معادل واحد دامي و انرژي مورد نياز روزانه گوسفند نژاد قره گل در مراتع قشلاقي استان خراسان رضوي

معادل واحد دامي و انرژي مورد نياز روزانه گوسفند نژاد قره گل در مراتع قشلاقي استان خراسان رضوي

به منظور محاسبه ظرفيت چرايي مرتع بر پايه نياز‌هاي غذايي دام، ‌استفاده از واحد دامي مشترك به جاي انواع دام ضرورت دارد. بنابراين يكي از نيازهاي پايه در برنامه‌ريزي و بهره‌برداري بهينه از مراتع و دستيابي به عملكرد دام در سطح مطلوب، تعيين وزن رده‌هاي مختلف دام چرا كننده در هر منطقه و ضريب تبديل آن (AUE)5 نسبت به واحد دامي كشور6 مي‌باشد. در اين تحقيق به منظور تعيين وزن رده‌هاي مختلف گوسفند نژاد قره گل در مراتع قشلاقي شمال شرقي استان خراسان رضوي و ضريب تبديل آن نسبت به واحد دامي كشور، 2 گله كه داراي دام غالب از نژاد مورد نظر بودند، انتخاب شدند. در هر گله 60 راس دام شامل؛ 15 راس ميش سه ساله، 15 راس ميش چهار ساله، 5 راس قوچ سه ساله، 5 راس قوچ چهار ساله، 10 راس بره سه ماهه و 10 راس بره شش ماهه به صورت تصادفي انتخاب و براي توزين علامت‌گذاري شدند. عمل توزين در دو مرحله در مراتع قشلاقي و آغل (پس از برگشت از قشلاق) انجام شد. ميانگين وزن ميش‌هاي بالغ (سه و چهار ساله) به عنوان وزن گوسفند نژاد قره گل مد نظر قرار گرفت. بر پايه نتايج بدست آمده؛ وزن گوسفند نژاد قره گل؛ 88/0±53/53 كيلوگرم و وزن قوچ و بره نژاد مورد نظر به ترتيب؛ 96/0±53/89 و 17/1±70/30 كيلوگرم تعيين شد. معادل واحد دامي (AUE) ميش، قوچ و بره نژاد مورد ارزيابي نسبت به واحد دامي كشور، به ترتيب 05/1، 55/1 و 69/0 محاسبه شد. ميزان انرژي سوخت و سازي مورد نياز روزانه ميش، قوچ و بره گوسفند نژاد قره گل بر پايه معادله پيشنهادي ماف (MAFF، 1984)7 در حالت نگهداري و در شرايط چرا در مرتع و با مد نظر قرار دادن ويژگي‌هاي فيزيكي مراتع مورد ارزيابي، فواصل آبشخور، پراكنش گياهان و اعمال ضريب افزايشي 50 درصد، به ترتيب؛ 71/10، 81/15 و 15/9 مگاژول محاسبه شد. مقدار علوفه لازم براي تامين نياز ميش، قوچ و بره گوسفند نژاد قره گل با توجه به كيفيت علوفه مراتع قشلاقي مورد ارزيابي در مرحله رشد كامل برابر؛ 50/1 ، 21/2 و 28/1 كيلوگرم علوفه خشك برآورد شد.

Information on animal requirements for rangeland grazing capacity is essential. Therefore, animal unit equivalent (AUE) of each breed should be determined independently. In this research, live weight of Gharagol sheep based on average live weight of 3 and 4 years old ewes was determined. Then, two herds of Gharagol breed were selected. Within each herd, 15 three year old ewes, 15 four year old ewes, 5 three years old rams, 5 four year old rams, 10 three month old lambs and 10 six month old lambs have been selected. They were weighed two times including; at the time of end of grazing season in lowland and in winter. For determination of dry matter requirement, forage quality was taken in to consideration. According to the results; weight of Gharagol sheep (three and four years old ewe) was 53.53 ± 0.88 kg and weight of ram and lamb was 89.53±0.96 and 30.70±1.17 kg. Therefore, animal unit equivalent (AUE) for ewe, ram and lamb were 1.05, 1.55 and 0.69 respectively. According to MAFF equation (1984); daily metabolism energy requirement for maintenance condition of ewe, ram and lamb Gharagol sheep by considering condition of rangelands and distances from watering points and plant density was calculated 10.71, 15.81 and 9.15 Mj (including that multiplied by 1.5). Dry matter requirement based on forage quality for ewe, ram and lamb Gharagol sheep were calculated 1.50, 2.26 and 1.02 kg, respectively.