مرزهاي تداوم و تغيير در دكترين امنيت ملي اوباما

مرزهاي تداوم و تغيير در دكترين امنيت ملي اوباما

اين مقاله با بررسي دكترين نوين امنيت ملي اوباما در پي پاسخ به سوالاتي همچون: آيا دكترين مزبور شعار «تغيير» را پوشش مي‌دهد؟ آيا مباني دكترين، تماماً بر اساس «تغيير» استوار شده است و يا همسو با آن روند «تداوم» نيز در برنامه‌هاي استراتژيك اوباما جايگاهي دارد؟، مي‌باشد. مطالب اين مقاله دلالت بر اين دارد كه دكترين اوباما حاوي و دربرگيرنده شعار «تغيير» است و در صدد رفع چالش‌هاي دوران بوش و در تلاش براي مشروعيت‌بخشي به قدرت و كسب اعتماد مجدد در نزد جهانيان است. لكن دامنه تغيير، تمامي اصول قدرت هژمونيك امريكا را دربر نمي‌گيرد و داراي روند «تداوم» به‌منظور بسط قدرت هژمونيك امريكا نيز مي‌باشد. قدرت هژمونيك از يك‌سو بر قابليت‌هاي مادي و از سوي ديگر بر كسب رضايت از سوي ساير بازيگران و پيروان استوار است. توجه به هر دو وجه قدرت هژمونيك، قدرت برتر را از موضع هژمون «سلطه‌گــر» به هژمون «رهبــر» مبدل مي‌سازد. اوباما براي نيل به اين مهم، رويكــردهاي سه‌گانه (چندجانبه‌گرايي، تاكيد بر عنصر اقتصاد، ظرفيت‌سازي‌هاي نوين منطقه‌اي) را كه به‌نوعي در تضاد با رويكردهاي امنيت ملي بوش است، در دستوركار خود قرار داده است. هرچند رويكردهاي نوين وي منشاي يك‌سري تحولات در عرصه‌هاي منطقه‌اي و جهاني خواهد شد، اما چالش‌ها و ابهام‌هاي اساسي كه در دكترين اوباما قرار دارد، زمينه‌هاي شكست آن را فراهم مي‌سازد.