سير تاريخي فرجام شناسي در دين يهود

آخرت شناسي از آن جهت كه با غيب و به آينده ناديده بشر ارتباط دارد، همواره از مهمترين دغدغه هاي انسان و نيز از بحث انگيزترين آموزه هاي اديان بوده است. براساس آموزه هاي قرآني، همه انبياي به بهشت و سعادت بشارت داده اند و پيروان خويش را از عذاب هاي الهي ترسانيده اند و آنان را از سركشي و عصيان و شومي عاقبت اين اعمال انذار داده اند و فلسفه نبوت انذار و تبشير بوده است و اتمام حجت خداوند بر مردم، تا در روز قيامت عذري در برابر محبت هاي الهي باقي نمانده باشد. بنابر چنين آموزه هايي موسي بن عمران، پيامبر بزرگ خداوند نيز مي بايستي پيروان خود را نسبت به آينده ايشان انذار داده باشد و بحث معاد ميان يهوديان مانند ديگر اديان از همان ابتداي نبوت وي مطرح شده باشد. اما بيشتر دانشمندان دانش اديان تصريح مي كنند يهوديان اعتقاد روشني به آخرت و روز جزا ندارند و جزاي اعمالشان را بيشتر در اين جهان مي دانند و اعتقاد به رستاخيز كه در دين آنان ذكر شده، قدمتي به اندازه قدمت ديگر اعتقاداتشان ندارد. متخصصان علوم اديان بر آنند كه اعتقاد به بهشت و جهنم و روز جزا در تورات مطرح نشده و اين عقيده پس از همجواري بني اسراييل با ايرانيان در دوره اسارت بابلي، از آيين زرتشتيان تاثير گرفته است. به نظر مي رسد مهم ترين و اولين منابع تشريح اعتقاد به معاد در منابع دين يهود، كتاب تلمود است. در كتاب گنجينه تلمود آمده است معاد جزو اصول دين يهوديان است و انكار آن گناهي بزرگ محسوب مي شود؛ اما گروهي از يهوديان به نام فرقه صدوقيان معتقد به نابودي روح همراه با معدوم شدن جسم بوده اند. همچنين در اين كه آيا معاد شامل همه انسان هاست يا بعضي از اقشار مردم را شامل مي شود، ميان دانشمندان يهودي اختلاف است. مجموعه اين مباحث و سوالات، ذيل عنوان معاد و فرجام شناسي از ديدگاه يهود به تفصيل در اين مقاله مورد بررسي و تحقيق قرار گرفته و نيز به تناسب، موضع قرآن درباره آخرت شناسي در دين يهود بيان گرديده است.