بررسي و تحليل ساختار سلسله مراتب شهري در استان اردبيل

بررسي و تحليل ساختار سلسله مراتب شهري در استان اردبيل

نظام شهري چه در سطح ملي و چه در سطح منطقه‌اي در طول زمان در حال تغيير و در اغلب موارد در حال تكامل است. بين اين دو يعني نظام شهري ملي و نظام شهري منطقه‌اي رابطه‌ي دو سويه وجود دارد؛ به طوري كه گرايش به تعادل و يا عدم تعادل در يكي از آنها در گرايش و عدم گرايش ديگري به سوي تعادل موثر است. از آنجا كه نحوه‌ي پراكنش نقاط سكونتگاهي در پهنه سرزمين و گسيختگي و عدم انسجام ساختار فضايي يكي از مشخصه‌هاي نظام شهري در سطح كشور است، بنابر اين بررسي آن در كليه مناطق كشور به منظور شناخت پيوندها و تفاوت‌ها امري اجتناب ناپذير است. در اين مطالعه به منظور سنجش و ارزيابي سلسله مراتب شهري در استان اردبيل از اطلاعات به روز و روش‌هاي متداول و رايج استفاده شده است. طبق تحليل‌هاي انجام شده در سطح استان اردبيل، با وجود گذشت يك دوره 30 ساله فقدان تعادل سلسله مراتبي شهري هنوز يكي از مشخصه‌هاي بارز نظام شهري استان است. تزريق بيش از حد و بدون برنامه امكانات و خدمات به شهر اردبيل بويژه پس از تبديل شدن آن به مركز استان، موقعيت جغرافيايي اين شهر در مركز استان، دورافتادگي و انزواي شهرهاي پرجمعيتي مانند پارس آباد و…، برخي از دلايل اين عدم تعادل است.

National and regional urban systems are always evolving over the time. There are a two-way relations between them where imbalance in one of them impacts another. Given that the dispersion of settlement points in the field of territory and the lack of cohesion in the spatial structure of the country is one of the main features of Iranian urban system, the examination of urban hierarchy is thus very important in order to identify the links and differences in the whole regions of the country. This paper examines the structure of the urban hierarchy and its evolutionary trend in Ardebil Province. For this, we have used up-dated and existing data to measure and assess the structure of the urban hierarchy in the study area. The analysis indicates that imbalance in urban hierarchy of the region has been one of the outstanding characteristics of Ardebil urban system over the past thirty years. Some reasons of this assymetry can be summarized in the excessive injection of the facilities and resources to Ardebil without the existence of specific plan; especially this trend was intensified when it was selected as the centre of the Province. In addition, geographical position of the city in urban system and remoteness of other cities in the region have impacted this problem.