كاربرد شاخص‌هاي ناپايداري جوي براي آشكارسازي و تحليل ديناميك توفان تندري روز 5 ارديبهشت 1389 تبريز

كاربرد شاخص‌هاي ناپايداري جوي براي آشكارسازي و تحليل ديناميك توفان تندري روز 5 ارديبهشت 1389 تبريز

توزيع احتمال وقوع توفان‌هاي تندري تبريز نشانگر اجتناب ناپذير بودن وقوع آن‌ها بويژه در دوره‌هاي برگشت كوتاه مدت بوده و از اين رو توفان‌هاي تندري و پديده‌هاي فرعي ناشي از آن در تبريز يك خطر مخرّب دايمي محسوب مي‌گردند. به منظور ارزيابي توفان‌هاي تندري از شاخص‌هاي ناپايداري جوي مختلفي استفاده مي‌شود كه در اين مطالعه براي ارزيابي توفان تندري روز 5 ارديبهشت 1389 از شاخص‌هاي CAPE، CIN، SI، KI، TTI، LI، SOI، SWEAT و شاخص آب قابل بارش يا PW استفاده شده است. كاربرد شاخص‌هاي مذكور نشان داد كه نتايج به دست آمده از كل شاخص‌ها وقوع ناپايداري شديد جوي در حد توفان تندري در تبريز را مورد تاييد قرار مي‌دهد كه در اين ميان شاخص شوالتر يا SI به علت نتايج جالب توجهي كه ارايه كرده بهتر از ساير شاخص‌ها شناخته شده است. همچنين تشديد ناپايداري جوي و حركات قايم و همرفتي در سه تراز 650، 700 و 750 هكتوپاسكال در روز 5 ارديبهشت نشان مي‌دهد كه وقوع توفان تندري، بارش 5/17 ميلي متري و بارش تگرگ در روز مذكور نمي‌تواند به علت ناپايداري محلي هوا كه عمدتاً در فصل بهار آذربايجان همرفت دامنه‌اي است، باشد، بلكه وقوع ناپايداري شديد و توفان تندري مذكور بر اثر ورود جبهه هواي سرد و عوامل سينوپتيك انجام گرفته است.

The probability distribution of thunderstorm occurrence in Tabriz indicates the irreversibility of their occurrence chiefly, in short time return periods and therefore, thunderstorms and their resulting secondary features is regarded to be a permanent hazard in Tabriz. Different atmospheric instability indices are used for thunderstorm evaluation. In this paper the Convective Available Potential Energy (CAPE), Convective Inhibition Energy (CIN), Showalter Index (SI), K Index (KI), Total Totals Index (TTI), Lifted Index (LI), Soaring Index (SI), Severe Weather Threat Indicator (SWEAT) and Perceptible water (PW) indices are used for evaluation of 25 April 2010 occurred thunderstorms in Tabriz. The applications of instability indices demonstrated that all indexes confirm occurrence of sever atmospheric instabilities which are in thunderstorm scale from severity point of view. The results of application of instability indexes showed that Showalter Index From amongst all indices is the best index in Tabriz sample weather. Also, intensification and movement of atmospheric instability and vertical convection in three 650, 700 and 750 Hpa levels on May 5 prove that the occurrence of thunderstorm, 18 mm rainfall and hail in these days cannot only cause instability in the local air Azerbaijan spring convection the instability and severe thunderstorm occurrence of new air mantle and synoptic factors have been conducted.