تجزيه و تحليل روند تغييرات زماني تبخير- تعرق پتانسيل گياه مرجع (مطالعه موردي: ايستگاه همدان)

تجزيه و تحليل روند تغييرات زماني تبخير- تعرق پتانسيل گياه مرجع (مطالعه موردي: ايستگاه همدان)

هدف اصلي اين مطالعه، تجزيه و تحليل روند تغييرات زماني تبخير- تعرق گياه مرجع (ET0) در ايستگاه همدان (نوژه) است. براي اين منظور از اطلاعات اين ايستگاه در دوره آماري 1951 تا 2005 استفاده شد. ميزان ET0 با روش پنمن- مانتيس (PM) محاسبه شد. براي تجزيه و تحليل روند از دو روش شامل الف) برازش خط مستقيم برسري زماني و محاسبه شيب خط روند با روش حداقل مربعات و ب) آزمون من – كندال و محاسبه شيب خط روند با روش Senʹs estimator استفاده شد. براي تحليل حساسيت ET0 به پارامترهاي هواشناسي از روش رگرسيون چندگانه خطي گام به گام استفاده شد. نتايج نشان داد كه كم‌ترين مقدار ET0 در ماه ژانويه و بيشترين آن (معادل 2/7 ميلي‌متر بر روز) در ژوييه اتفاق مي‌افتد. شيب خط روند در تمام ماه‌هاي سال (به جز ژانويه و فوريه) مثبت بود. در شش ماهه گرم سال شيب خط روند از نظر آماري در سطح 1 درصد معني دار بود. بيشترين مقدار شيب خط روند در ژوييه مشاهده شد كه در سطح يك درصد معني دار بود. نتايج تحليل حساسيت نشان داد كه در ماه‌هاي گرم سال سرعت باد و درجه حرارت حداكثر هوا به ترتيب مهم‌ترين عوامل موثر بر ET0 بودند.

The main aim of this study is the trend analysis of the reference crop evapotranspiration (ET0) at Hamadan (Nodjeh) station. For this purpose the information of this station was used in the period of 1951-2005. The amount of ET0 was estimated using the Penman-Monteith (PM) approach. For trend analysis two methods which are a) fitting a straight line on time series and calculating the slope of trend line using the least square method, and 2) Mann-Kendall test and calculating the slope of trend line by Senʹs estimator method were used. Stepwise linear multiple regression analysis was also used for the purpose of sensitivity analysis of ET0 to meteorological parameters. Results show that lowest and highest (7.2 mm/day) ET0 occurred on January and July, respectively. The slope of trend line was positive for all months (except January and February). In the warm six months of the year slope of trend line was statistically significant at 1% level. The largest positive slope of ET0 trend line observed at July, which is statistically significant at 1% level. Results of sensitivity analysis showed that in the hot months of the year the wind speed and maximum air temperature are two main important factors which influence the ET0.