بررسي رابطه ساختار ـ فعاليت، دانسيته الكتروني و صورتبندي مشتقات فنتانيل

بررسي رابطه ساختار ـ فعاليت، دانسيته الكتروني و صورتبندي مشتقات فنتانيل

فنتانيل و مشتقات آن از موثرترين و كاربردي‌ترين ضد‌دردهاي مخدر و نوع خاصي از اگونيست‌هاي گيرنده ? هستند. اين تركيبات به‌عنوان سلاح‌هاي شيميايي غير‌كشنده شناخته مي‌شوند. تعداد زيادي از مشتقات فنتانيل با هدف بررسي رابطه ساختار- فعاليت آنها و يافتن كاربردي‌ترين دارو با مناسب‌ترين خواص مانند تاثير زياد بدون اثرات جانبي (همچون ايست تنفسي و اعتياد) سنتز شده‌اند. شناخته‌شده‌ترين مشتقات فنتنانيل عبارتند از: 3- متيل فنتانيل، اهم فنتانيل، لوفنتانيل، كارفنتانيل، آلفنتانيل و سوفنتانيل. دُز موثر مشتقات مختلف فنتانيل در منابع متعدد گزارش شده‌اند ولي اين داده‌ها تاكنون به‌طور سيستماتيك مورد تجزيه و تحليل قرار نگرفته‌اند. در اين مقاله تاثير 5 گروه عمده موثر در فعاليت ضد‌دردي مشتقات فنتانيل (70 تركيب) مورد بررسي قرار گرفته‌اند. بهترين گروه‌ها شناسايي و موثرترين مشتق فنتانيل پيشنهاد شده‌است. سعي گرديده كه وزن نسبي گروه‌هاي مختلف در تاثير مشتقات فنتانيل تعيين‌ شود. ضمناً مقايسه داده‌هاي مختلف نشان داد كه تاثير گروه‌هاي مختلف غير وابسته به هم نيستند. از طرف ديگر، مقايسه دانسيته الكتروني و صورتبندي مشتقات فنتانيل به روش Abinitio با دُز موثر آنها صورت گرفت.

Fentanyl and its analogues are highly potent and clinically widely used as narcotic analgesics and represent a particular class of ? agonist. These compounds are known as non-lethal chemical warfare agents. A very large number of fentanyl analogues (FA) have been synthesized, with the aim of establishing structure-activity relationship (SAR) and finding clinically more useful drugs with better pharmaceutical profile such as high potency and less side effects (e. g. respiratory depression and lower addiction potential). The most well-known FA are 3-methyl fentanyl, ohmefentanyl, lofentanil, carfentanil, alfentanil and sufentanil. ED50 of different FA are reported but these data are not considered all together to deduce structure-activity relationship. In this contribution, the effect of 5 groups contributing to the analgesic activity of FA (70 compounds) are reinvestigated. The best groups are determined and more effective fentanyl analogue is suggested. We have tried to determine the relative weight of effective groups on ED50 of FA, but comparison of different data indicates that actions of different groups on ED50 are not independent. In another part, atomic electron density and conformational studies of FA by abinitio methods are correlated with their respective ED50.