بررسي سبك محتوايي بنمايه هاي حماسي سمك عيّار

در بيشتر پژوهشهايي كه تا امروز انجام شده، واكاوي بنمايه هاي حماسي در بستر نظم بوده و شواهد آنهم عموماً محدود به شاهنامه است، حال آنكه سازه ها و بنمايه هاي حماسي، در اثري مانند سمك عيّار در عرصه نثر از يكسو و فاصله زماني نزديكي كه اين اثر با شاهنامه دارد از سوي ديگر، بيگمان فضا و گستره اي مناسب را براي پرورده شدن سبك حماسي بوجود آورده است. كتاب سمك عيّار (585ه.ق) يكي از داستانهاي بلند منثور فارسي و نمونه اي اوليّه ازداستانهاي عيّاري ومبارزه مردم در برابر ظلم وستم و پشتيباني جوانمردان وپهلوانان از اهل حقّ است، كه به آنها سيمايي قهرماني و حماسي بخشيده است. نگارندگان اين مقاله، به بررسي سبك محتوايي بنمايه ها و ريشه هاي حماسي سمك عيّار در حوزه عناصر شخصيّت محوري، كنشها و باورهاي حماسي، عناصرماورايي، سبك جنگ در حماسه و رسمهاي پهلواني پرداخته اند. اين بررسي بر حسب مولّفه هايي صورت گرفته، كه در ايجاد سبك حماسي اثر نقشي بسزا دارند.. هدف از اين پژوهش نماياندن سبك حماسي و پهلواني سمك عيّار به ادب-پژوهان است، هرچند كه اين بازتاب در همه آثار حماسي منظوم وجود دارد امّا، سمك عيّار در ميان اين آثار، آنهم در زمينه نثر بيگمان ممتاز و در خور توجّه است، برغم آنكه كمتر از آن گزارشهاي پژوهشي بدست داده شده است . آنچه در اين مقاله ذكر ميشود، پاسخي به اين سوال است، كه؛ آيا بنمايه ها و عناصر ساختاري نوع ادب حماسي، بر سبك محتوايي سمك عيّار تاثيري داشته است؟

In the most researches performed to now, discovery of epic themes has been based on the poetry, and its evidence is generally limited to Shahnameh, whereas epic structures and themes in a work like Samk Ayyar provided a suitable space and extension for growing epic in the scope of prose, in one hand, and the near time interval to Shahnameh, on the other hand. Samk Ayyar (11th Century) is one of the long Persian prose stories and the initial examples of Ayyar stories and peopleʹs conflict to cruelty and tyranny, heroʹs protection of right, causing them an epic and heroic appearance. Authors of this essay study the content style of epic themes and origins of Samk Ayyar in domain of elements of character-orientation, epic actions and believes, metaphysical elements, war style in epic and heroic traditions. It was performed based on the components playing critical role in epic. This research aims at representing the epic and heroic style of Samk Ayyar to the literary men. Though it is common in all rhymed epics, Samk Ayyar is an undoubtedly excellent and considerable prose among these works especially in prose, though less research reports have been yet prepared. What mentioned in this essay is an answer to this question that "whether structural themes and elements of epic have influenced on content style of Samk Ayyar or not?"