هم‌پيوندي درخت و اشراق و بازتاب آن در شعر سهراب سپهري

درخت يكي از پديده‌هاي طبيعت است كه هنوز هم در ميان بسياري از اقوام، مقدس شمرده مي‌شود. اين پديده كه در بسياري از اسطوره‌ها با اصل آفرينش ارتباط مي‌يابد با اشراق و عرفان هم‌پيوند مي‌شود. هم‌پيوندي اشراق و درخت در شعر سهراب سپهري، شاعر نوپرداز جلوه‌هاي متعددي مي‌يابد از جمله در ديد او «گل سرخ» قبله است و «چشمه» جانماز و «نور» مهر و «دشت» سجاده و «سرو» گلدسته و از اين رو سهراب با تكبيره‌الاحرام «علف» و «قدقامت» موج به نماز مي‌آغازد و با جهان‌بيني‌اي كه ناشي از حقيقت زنده و ملموس است خدا را در «تپش باغ»، «لاي شب‌بوها» و در «آب و گياه» مي‌يابد.نگارنده در اين مقاله در پي آن است كه به اين سوالات پاسخ دهد: 1- حضور عنصر طبيعت در شعر سهراب از كجا نشات مي‌گيرد؟ 2- سهراب به چه صورت از ارتباط درخت و اصل آفرينش در اساطير سودجسته است؟ 3- همپيوندي درخت و اشراق در شعر سهراب بر چه مبنايي است؟ در شعر سهراب، اين هم‌پيوندي از خلقت آغازين انسان شروع شده و تا شرح سلوك عرفاني ادامه مي‌يابد. شعر «نشاني» اوج همپيوندي درخت و معرفت در شعر اوست كه از درخت سپيدار آغاز مي‌شود و به لانه نور بر بالاي درخت كاج منتهي مي‌شود.