ارزيابي جذب و كارايي مصرف نور در كشت مخلوط ذرت و سيب زميني

تجمع ماده خشك گياهان ارتباط خطي با تشعشع فعال فتوسنتزي (PAR) تجمعي دارد و يكي از راههاي افزايش جذب تشعشع در سيستم هاي زراعي استفاده از كشت مخلوط است. بعلاوه كشت مخلوط ممكن است كارايي مصرف نور گياهان را نيز بهبود ببخشد. اين مطالعه با هدف ارزيابي جذب و كارايي مصرف نور ذرت (. Zea mays L ) و سيب زميني( Solanum tuberosum L) در كشت مخلوط انجام گرفته است. تيمارهاي آزمايش شامل: تك‌كشتي ذرت (MC)، تك‌كشتي سيب‌زميني (MP)، كشت مخلوط نواري (S)، كشت مخلوط I25، I50، I75 (به ترتيب با 25% ، 50% و 75% همپوشاني رديف هاي ذرت و سيب‌زميني در تيمار نواري) و كشت مخلوط رديفي(R) بودند. نتايج آزمايش نشان داد كه كارايي مصرف نور ذرت در تمام تيمارهاي مخلوط نسبت به تك كشتي افزايش پيدا كرد، در حاليكه كارايي مصرف نور سيب زميني در كشت مخلوط كاهش يافت. ميانگين كارايي مصرف نور ذرت در طول فصل رشد از 65/2 در تيمار MC تا 27/3 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزي در تيمار R و ميانگين كارايي مصرف نور سيب زميني نيز از 27/1 در تيمار R تا 47/1 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزي در MP متغير بود. در كل هر چه مخلوط از آرايش رديفي، كه فاصله رديف هاي ذرت در آن دو برابر كشت خالص بود، به سمت آرايش نواري،‌ كه فاصله رديف هاي ذرت در آن مشابه تك كشتي بود، تمايل پيدا كرد (يعني به ترتيب تيمار كشت مخلوط رديفي، I75، I50، I25، و كشت مخلوط نواري) كارايي مصرف نور نيز به تدريج كاهش يافت، زيرا تعداد رديف هايي كه فاصله آنها دو برابر كشت خالص شد كاهش پيدا كرد. هرچه آرايش مخلوط از نواري به سمت رديفي تمايل پيدا كرد (يعني به ترتيب تيمارهاي I25، I50، I75، و كشت مخلوط رديفي) تعداد رديف هاي بيشتري از سيب زميني در زير سايه مستقيم ذرت قرار گرفت و اين مسيله سبب كاهش تدريجي كارايي مصرف نور شد. جهت حصول نتايج بهتر پيشنهاد مي شود كه تراكم هاي مختلف اين دو گياه و همچنين سيستم هاي تاخيري مورد ارزيابي قرار بگيرد.

Plant dry matter accumulation has a linear relation with accumulative photosynthetically active radiation (PAR). Intercropping could be a strategy for increasing light absorption in agronomic systems and it may improve radiation use efficiency (RUE). Thus this study was conducted in order to evaluate radiation absorption and use efficiency in potato (Solanum tuberosum L.) –corn (Zea mays L.) intercropping. The experimental treatments were consisted of monocropping corn (MC), monocropping potato (MP), strip intercropping (S), intercropping with three different patterns (I25, I50 and I75 are 25%, 50% and 75% overlaps of corn and potato rows in strip treatment, respectively) and row intercropping (R). Results showed that corn RUE increased in all intercropping treatments compared with mono-cropping plots while potato RUE reduced in the intercropping plots. Mean of corn RUE in growing season was from 2.65 g.MJ-1 in the MC up to 3.27 g.mJ-1 in the R. Mean of potato RUE was from 1.27 g.MJ-1 in the R to 1.47 g.MJ-1 in MP treatment. With shifting row intercropping, where row spacing was doubled compared with mono-crop corn plots, towards strip intercropping, where distance of rows was similar to mono-crop corn plots, RUE decreased. This could be due to decreasing the number of rows that their distances were double of mono-crop plots. Moreover, with shifting from strip intercropping towards row intercropping (i.e. I25, I50, I75 and R treatment, respectively), the number of potato rows that were under the corn direct shading increased and this resulted to decreasing potato RUE. Further studies on the effects of various densities of potato and corn plants and delayed intercropping systems for these crops are required