ارزيابي برخي صفات مورفولوژيك ، عملكرد و اجزاي عملكرد در هيبريد هاي ذرت دانه اي در شرايط آب و هوايي مشهد

بمنظور مقايسه خصوصيات مورفولوژيك، عملكرد و اجزاي عملكرد 34 رقم ذرت (. Zea mays L ) هيبريد، آزمايشي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركزتحقيقات كشاورزي ومنابع طبيعي خراسان رضوي اجرا گرديد. نتايج تجزيه واريانس صفات مورد بررسي نشان داد كه بين هيبريدها از نظر كليه صفات مورد مطالعه اختلاف معني دار ( 01/0 > p ) وجود دارد. هيبريد تجاري سينگل كراس500 داراي بيشترين عملكرد دانه مي باشد. بررسي همبستگي ساده بين صفات نشان داد عملكرد دانه بالاترين همبستگي مثبت را با صفت قطر بلال و پس از آن با صفت عمق دانه داشت. به منظور بررسي و تعيين روابط علت و معلولي صفات وارد شده به مدل رگرسيوني با يكديگر و با عملكرد بوته، تجزيه مسير انجام و تعيين شد كه بالاترين اثرمستقيم و مثبت برعملكرد دانه مربوط به تعداد بلال در بوته مي باشد. همچنين مشخص شد هرچند كه تعداد دانه در رديف بلال جزيي از عملكرد دانه در ذرت محسوب مي شود، ليكن داراي كمترين اثرمستقيم بر عملكرد نسبت به ساير صفات مي باشد. تجزيه به مولفه هاي اصلي موجب استخراج 7 مولفه شد كه جمعاً 85 درصد تغييرات را شامل مي‌شدند. جهت انجام تجزيه به عامل ها از چرخش متعامد وريماكس استفاده شد و با توجه به ماهيت صفات قرارگرفته در اين عامل ها، عامل اول ودوم به ترتيب خصوصيات بلال و عملكرد دانه نامگذاري شدند. تجزيه خوشه اي به روش UPGMA هيبريدهاي موردمطالعه را به پنج گروه مجزا تقسيم بندي نمود.

In order to study morphological traits, yield and yield components of 34 hybrids of corn, an experiment was carried out based on of randomized Complete Block Design with three replications under normal irrigation condition in Khorasan Razavi Agricultural Research and Natural Resources Center, Mashhad, Iran on 2009. Results of analysis of variance showed that there were significant differences between hybrids for all of traits. Results of hybrid means comparison showed that KSC500 hybrid was better than others in yield trait. Result of simple correlation between traits showed that ear diameter and kernel depth had the highest correlation with grain yield, respectively. In orther to study relationship of traits in regression model with grain yield, path analysis showed that number of ear per plant had the highest direct and positive effect on grain yield. Principle component analysis was performed for corn hybrids. Seven components have been extracted, which describe 85% of traits variations. Also factor analysis (with varimax rotation) was performed. Cluster analysis with Ward’s method, arranged hybrids into five different groups