اثر تنش كم آبي بر كار آيي مصرف آب ارقام كلزا (Brassica napus L.) در شرايط مشهد

تنش خشكي يكي از عوامل كاهش عملكرد دانه و درصد روغن در كلزا (. Brassica napus L) مي باشد. كارآيي مصرف آب كلزا در پاسخ به محدوديت آب در سال زراعي 89-1388 مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور آزمايشي با طرح بلوك هاي كامل تصادفي و با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات طرق مشهد در استان خراسان رضوي اجرا شد كه در آن مبناي آبياري دو سطح تامين نياز آبي شامل 80 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A براي شرايط عدم تنش و 120 ميلي مترتبخير از تشتك تبخير كلاس A براي شرايط تنش قرار گرفت. تيمارهاي رقم شامل هايولا401، هايولا330 ، پارك لند، گلد راش، بي پي18 و لندريس بودند. ميانگين كارآيي مصرف آب در شرايط تنش 6/6 كيلوگرم بر متر مكعب آب با مصرف 3/3412 متر مكعب آب و در شرايط عدم تنش 5/4 كيلوگرم بر متر مكعب آب با مصرف 3/4612 متر مكعب آب بود. بيشترين كارآيي مصرف آب مربوط به رقم هايولا 401 با كارآيي4/7 كيلوگرم بر متر مكعب آب در شرايط تنش و كمترين مربوط به رقم گلد راش با كارآيي 6/2 كيلوگرم بر متر مكعب در شرايط عدم تنش بود. كارآيي مصرف آب در توليد روغن در ارقام مورد آزمايش تفاوت معني دار داشت. به طوري كه رقم هايولا 401 با 28/0 كيلوگرم روغن بر متر مكعب آب در شرايط عدم تنش بيشترين كارآيي و رقم بي پي 18 با 06/0 كيلوگرم روغن بر متر مكعب آب در شرايط تنش كمترين كارآيي را داشت. نتايج نشان داد كه تنش كم آبي توانسته كارآيي مصرف آب را در ارقام تحت آزمايش در توليد ماده خشك و دانه به طور معني دار افزايش دهد، اما تنش خشكي عملكرد روغن و كارآيي مصرف آب در توليد روغن در ارقام را بطور معني داري كاهش داد

Water deficit is a major factor influencing yield of canola (Brassica napus L.) seed yield and oil content. A field experiment was conducted during 2010 growing season in the Agriculture Research Station of Torogh, Mashhad, Iran to evaluate responses of canola cultivars to limited water. Experimental design was RCBD pattern with three replications. Treatments were two irrigation regimes (based on irrigation after 120 mm evaporation on class A pan for stress treatments and 80 mm evaporation for non stress treatments) and six rapeseed cultivars(hyola 401, Hyola 330, Parkland, Goldrush, BP18 and landrace). Results showed that water use efficiency was significantly affected by drought stress. Average of water use efficiency at all cultivars in stress treatments was 6.6 Kg per m3 water by 3412.3 m3 water used and 4.5 Kg per m3 water by 4612.3 m3 water used in non stress treatments. The highest and the lowest water use efficiency observed in Hyola 401 and Goldrush by 7.4 and 2.6 kilograms per m3 water in drought stress treatment, respectively. In addition to the ability of oil production by rapeseed cultivars under drought stress was affected and became less in drought stress. Hyola 401 had the highest oil content by 0.28 kg oil per m3 water in non stress and BP.18 had the lowest oil content 0.06 kg oil per m3 water in stress treatment. Results showed that water deficit can affect oil content significantly