ارزيابي تنوع ژنتيكي در اكوتيپ‌هاي يونجه‌ زراعي (Medicago sativa L.) نواحي مركزي و شرقي ايران با استفاده از نشانگرهاي‌ ريزماهواره

ارزيابي تنوع ژنتيكي در اكوتيپ‌هاي يونجه‌ زراعي (Medicago sativa L.) نواحي مركزي و شرقي ايران با استفاده از نشانگرهاي‌ ريزماهواره

در اين آزمايش، 33 توده يونجه زراعي از نواحي مركزي و شرقي ايران با استفاده از نشانگرهاي‌ ريزماهواره مورد ارزيابي قرار گرفتند. دي.‌ان.‌اي ژنومي استخراج شده از نمونه‌هاي گياهي، با 10 جفت آغازگر ريزماهواره، تحت واكش زنجيره‌اي پليمراز قرار گرفته و محصولات اين واكنش‌ها روي ژل پلي اكريلاميد واسرشته ساز، الكتروفورز شدند. در مجموع، 62 نوار نمره‌دهي شده و 52 نوار متفاوت با متوسط پنج نوار در هر لوكوس شناسايي شدند. درصد چند شكلي با ميانگين 64/80 از 5/62 درصد براي آغازگر MTIC 250 با كمترين درصد چند شكلي تا 100درصد در آغازگر ENOD 20 با بيشترين درصد چند شكلي، متغير بود. ميانگين ميزان اطلاعات چندشكلي (PIC) در توده‌هاي مركز و شرق ايران، 61/0 محاسبه شد. نشانگر ENOD20 و MAL369471 بيشترين (78/0 و 83/0) و كمترين (37/0 و 34/0) مقدار PIC را به ترتيب، در دو جمعيت مركز و شرق داشتند. تنوع ژني ني (H) نيز در هر دو جمعيت مركز و شرق به ترتيب 29/0 و 3/0 و شاخص اطلاعاتي شانون به ترتيب 45/0 و 46/0 محاسبه شدند. همچنين روابط ژنتيكي بين نمونه‌ها با استفاده از ضريب تشابه دايس محاسبه و دندروگرام حاصل با استفاده از روش UPGMA ترسيم گرديد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه با وجود شباهت بسيار زياد بين دو جمعيت مركز و شرق از نظر ساختار ژنتيكي، تنوع بسيار بالايي بين افراد وجود داشت. اين تنوع زياد ممكن است نتيجه‌ دگرگشن بودن گياه يونجه (10 درصد خودگشني)، فعاليت حشرات (به خصوص زنبور‌ها) و انتقال دانه گرده بين ارقام ‌باشد. تشابه ژنتيكي بين جمعيت‌هاي مورد مطالعه در اين تحقيق، مي‌تواند ناشي از تعادل ژنتيكي به وجود آمده طي صدها سال‌ كشت يونجه در ايران و جابجايي بذرها بين مناطق مختلف ايران باشد.