بررسي تاثير برخي تيمارها بر شكست خواب و بهبود جوانه زني بذر گياه جاشير (Prangos ferulacea)

گياه جاشير Prangos ferulacea (L.) Lindlبه عنوان يكي از بهترين گياهان مرتعي ايران، گونه غالب جاشيرزاران ايران را به‌خود اختصاص داده است. برداشت هاي رقابتي، عدم توجه به شرايط رويشي و رويشگاهي اين گياه، اختلال در امر زادآوري و نيز تخريب زيستگاه آنرا موجب شده است. از آنجايي كه تكثير اين گياه در زيستگاه طبيعي از طريق بذر صورت مي گيرد، با توجه به خواب عميق بذر در خانواده چتريان، بررسي روش هاي مختلف شكست خواب بذر در اين گياه، براي حفاظت از اين گونه، ضروري مي باشد. در اين تحقيق به منظور تعيين روشهاي مناسب شكست خواب بذر تاثير فاكتورهاي تاريكي، روشنايي، سرمادهي، شستشو و دما، بر شكستن خواب بذرهاي جمع آوري شده جاشير استان فارس مورد مطالعه قرار گرفت. اين آزمايش در قالب طرح كاملاً تصادفي با 5 تيمار و 3 تكرار انجام شد. نتايج بدست آمده نشان داد كه روشنايي، سرمادهي و دماي10 درجه سانتي گراد در مقايسه با ساير تيمارها در شكست خواب بذر گياه جاشير داراي تاثيرگذاري معني داريست. اين امر در عين حال مي تواند از جنبه كم خطر و ارزان تر بودن و همچنين احتمال آسيب رساني كمتر به جنين در مقايسه با كاربرد مواد شيميايي و به‌خصوص اسيد حايز اهميت باشد و كاربرد آنرا مناسبتر نمايد.

Prangos ferulacea (L.) Lindly as one of the best Iran`s range plants, is the dominant species of Iranian Jashirzar. Competitive harvesting, lack of attention to vegetative conditions and their habitats caused a disturbance on its reproduction and also the degradation of its habitats. Since the regeneration of the plant is only done in the natural habitats and through its seeds _when having in mind its deep dormancy as a member of umbelliferae family, it seems necessary to study and investigate the methods of breaking the seeds dormancy in order to protect the species . In this research in order to determine the best methods of the breakage of the seeds dormancy, the effect of some factors such as darkness, lightening, coldness, washing and temperature on the breakage of the dormancy of Prangos seeds_ collected from Fars Province pastures _is analyzed. For this purpose, a completely randomized design with three replications and five treatments was done. The results showed that treatments of coldness, lightening and 10°C temperature in compare to other treatments have significantly influenced the breakage of the speciesʹ seed dormancy. Meanwhile these methods are more important when we remind that, they are more economical and safe for the embryo in compare to other treatments such as using chemicals (specially acids). All of these together make these treatments practical methods.