بررسي مدل‌‌هاي توزيع فراواني تنوع گونه‌‌اي و ارتباط عوامل محيطي با شاخص تنوع گونه‌‌اي هيل در چهار مكان مرتعي استان اصفهان

بررسي مدل‌‌هاي توزيع فراواني تنوع گونه‌‌اي و ارتباط عوامل محيطي با شاخص تنوع گونه‌‌اي هيل در چهار مكان مرتعي استان اصفهان

سه خطرِ جنگ هسته‌‌اي، تغييرات اقليمي و زوال تنوع زيستي، كره زمين را بيش از پيش مورد تهديد قرار مي‌‌دهند. دو خطر اول تا حدودي مورد توجه جهانيان قرار گرفته است ولي خطر زوال تنوع زيستي هنوز به طور شايسته مورد توجه قرار نگرفته است. تنوع گونه‌اي شامل بخش عمده‌‌اي از تنوع زيستي و يكي از مهم ترين مشخصه هاي نشان دهنده تغييرات در اكوسيستم‌هاست. بسياري از پژوهشگران تنوع گونه‌‌اي بالا را معادل استواري و پايداري سامانه ‌هاي اكولوژيك در نظر مي‌‌گيرند. اين پژوهش به بررسي مدل‌‌هاي مشخصه ا ي تنوع گونه‌‌اي و ارتباط عوامل محيطي از جمله خاك، اقليم و پستي و بلندي بر شاخص تنوع گونه‌‌اي پرداخته است. بدين منظور چهار مكان مرتعي در استان اصفهان انتخاب شد و نمونه‌‌برداري در هر مكان به صورت سيستماتيك-تصادفي اجرا شد. تراكم گونه‌‌هاي گياهي چندساله در امتداد ترانسكت‌‌هاي خطي با استفاده از روش كوادرات، در طي شش سال ‌(1386-1381) اندازه گيري شد. مدل‌‌هاي توزيع فراواني شامل عصاي شكسته، لوگ نرمال، سري لگاريتمي و سري هندسي براي هر مكان‌‌ مرتعي برازش شد و بهترين مدل توزيع بر پايه 05/0 P > انتخاب شد. آزمون LSD نشان داد كه اختلاف معني‌داري در سطح 1%=? از نظر تنوع گونه‌‌اي بين مناطق درمنه‌‌زارهاي استپي و نيمه‌‌استپي وجود دارد. مدل لوگ نرمال به عنوان بهترين مدل مشخصه اي براي هر چهار مكان مرتعي انتخاب شد كه نشان دهنده جوامع با ثبات مي‌‌باشد. همچنين بر پايه بررسي هاي مرتبط با اين تحقيق شاخص مناسب تشخيص داده شد و تاثير عوامل خاك، اقليم و توپوگرافي براي شاخص با روش تجزيه تطبيقي متعارف (CCA) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. برپايه تجزيه تطبيقي متعارفي (CCA) تنوع با درصد مواد آلي خاك و مقدار بارندگي همبستگي بالا و مثبت و با دما همبستگي منفي دارد.

Our planet is threatened by nuclear wars, climate change and degradation of biodiversity. The first two dangers are relatively focused on, but biodiversity degradation is not properly considered yet. Species diversity is mostly composed of biodiversity and is considered an index of changes in ecosystems. Many of researchers think of higher species diversity as an index of bio-system’s stability. This research aimed to study parametric models of species diversity on range vegetations of study sites and relationship of ecological factors such as climate, soil and topography with diversity index. Four range sites were selected on different geographic areas in Isfahan province and randomly- systematic sampling was conducted to collect density data on plant species by quadrates along transects of each site during six years (2002-2007). Broken stick, log normal, logarithmic series and geometric series models were fitted for each site, and log normal showed to be the most proper model of distribution with P > 0.05. LSD’s test indicated a significant different at ?=1% level between species diversity of steppe1 and semi-steppe2 sites. Log normal model seemed to be the most proper model in all sites. Generally, when this model is fitted successfully communities are considered stable. On the basis of some related studies with this research, Hill ( ) showed to be most proper index for species diversity in study sites, therefore effects of ecological factors such as soil, climate and topography on this index were studied by CCA method. Results of CCA revealed a high positive correlation between species diversity and percent organic matters of soil as well as precipitation levels and negative correlation with temperature.