راهبردهاي احياي بافت تاريخي شهر اردكان با استفاده از تكنيك AHP

Approaches to the Restoration of the Historical Texture of Ardakan Using AHP Technique

بافت تاريخي شهرها جزيي از سرمايه ملي و فرهنگي كشور است كه نه تنها به لحاظ زيباشناختي، تداوم خاطرات جمعي و هويت بخشي شهرهاي ما ارزشمند هستند، بلكه محل سكونت و معيشت ميليون ها نفر نيز محسوب مي شوند. با اين حال، اين بافت ها داراي ويژگي هاي منفي همچون آشفتگي سيما و منظر، عدم دسترسي مناسب، كمبود تاسيسات و تجهيزات شهري، آشفتگي در ساختار اقتصادي و اجتماعي، فرسودگي كالبدي ـ سازه اي نيز هستند كه منجر به تخليه جمعيّت زيادي از اين بافت ها شده است. تحقيق حاضر با هدف شناخت و تحليل مسايل و مشكلات بافت تاريخي شهر اردكان (يزد) در زمينه هاي مديريتي، اقتصادي، اجتماعي و كالبدي انجام شده است. روش تحقيق مقاله بر روش تحليلي استوار بوده و در تدوين آن از تكنيك كار اسنادي، ميداني و جمع آوري اطلاعات نيز از طريق پرسشنامه استفاده شده است. همچنين با بهره گيري از روش هاي آماري و داده هاي موجود (به ويژه داده هاي سرشماري عمومي نفوس و مسكن) با تكنيك AHP ( فرآيند تحليل سلسله مراتبي) و نرم افزار expert choice، مسايل و مشكلاتِ شناسايي شده، تحليل و راهبردهاي لازم نيز براي مرمت و احياي بافت ارايه شده است. نتايج بررسيها نشانگر عدم استفاده از فرصت هاي مناسب در بافت به دليل فقدان برنامه ريزي و ضعف مديريت است. از سوي ديگر با احداث شهرك هاي حاشيه اي و گسترش افقي بي رويه شهر (به خصوص در ضلع جنوب غرب) و ايجاد تاسيسات و زيرساخت هاي اصلي در شهرك ها و خارج نمودن تدريجي اداره ها از مركز شهر، زمينه تشديد روند ترك بافت نيز فراهم آمده است؛ به طوري كه پس از اجراي مدل و تكنيك ذكر شده، 6/51 درصد از راهكارها، حفظ بافت را در مقابل تخريب بناهاي قديمي فاقد ارزش تجويز مي نمايند. اما، با روند تخريبي بافت و بي توجّهي مديران، در آينده راهكارهاي تخريب بافت بر راهكارهاي حفظ آن غلبه خواهد يافت.

The historical texture of cities are part of national, cultural capitals of countries . They are not only valuable from aesthetic perspective, continuation of collective memory and urban identi¬fication ;but also they are places of housing and livelihood of millions of people. Nonetheless, these textures have some negative features such as : confused appearance, lack of proper access, shortage of urban installations and facilities, chaos in economical, social structure, and skeletal - structural worn out buildings - which have made many people leave these textures. The present research aims at identifying and analyzing the problems of historical texture of Ardakan (a city in Yazd province) in terms of managerial, economical, social, and skeletal areas. The methodology used here is an analytical method. Also , the documentary, field technique and data collection via questionnaire have been used and conducted. Using statistical methods and existing data by (in particular the data of public population and housing census) by Analytical Hierarchy Process (AHP) and Expert Choice software, the problems were identified and necessary analyses and strategies were presented for renovation of the texture. The results indicate the lack of using proper opportunites in the texture as a result of lack of planning and weak management. On the other hand, with the establishment of marginal satellite cities and irregular horizontal expansion of the city (in particular in the west south wing), establishment of main infrastructure and installations in the satellite cities), and the gradual move of offices from city centers, the condition has led to the in¬tensification of cracks in the texture too. It is such that after the implementation of the mentioned model and technique, 51/7 percent of approaches prescribe to maintain the old texture against destruction. However, with the destructive trend of texture and lack of attention of managers, in future, the approach of destruction of the texture will overcome the approach to maintaint it.