وجوب نظام هستي در معناشناسي قضاي الهي از منظر حكمت متعاليه

طرح مسيله وجوب و ضرورت نظام هستي در ساختار فلسفي اصحاب حكمت متعاليه و تاثير پذيري اين مكتب از تعاليم و متون ديني به ويژه قرآن كريم در مسيله مذكور بسيار حايز اهميت است. شايد به همين دليل باشد كه هم در متون تفسيري و هم در متون فلسفي بزرگان اين مكتب اين مسيله منعكس شده است . مسيله وجوب و ضرورت نظام هستي از يك سو مربوط به علم الهي نسبت به ماسوي خويش و مرتبه اي از مراتب علم الهي و از جهت ديگر مربوط به خود ماسوي الله و ساختار علّي و معلولي نظام هستي است و در تفسير و تحليل جهان شناسي الهي از جايگاه خاصي برخوردار است. تقسيم بندي قضاي الهي به مراتب ذاتي و فعلي، علمي و عيني،تشريعي و تكويني در اين نظام فكري در راستاي تبيين مسيله مذكور بسيار قابل توجه است. اين مقاله درصدد تبيين و تشريح مباني مسيله وجوب و ضرورت نظام هستي از ديدگاه حكمت متعاليه صدرايي و شارحان آن- بالاخص علامه طباطبايي- و تاثيرپذيري آنها از متون ديني است.