دولت سامانيان در عرصه سياست خارجي

Samanld State in the Arena of Foreign Policy

پس از ساسانيان روزگار درازي سپري شد تا بستر مناسبي براي تحولات كشورداري و مناسبات خارجي در ايران فراهم آيد. خراسان بزرگ در چنين اوضاعي زمينه هاي ساختار نويني ايجاد كرد و رمقي تازه به جان خسته جامعه ايراني بخشيد تا با تكيه بر چنين ظرفيتي دروازه هاي خود را به سوي جهان آن روزگار بگشايد. با تامل در رويدادهاي اين روزگار مي توان شالوده اصول سياست خارجي در تاريخ ايران را از قرن چهارم هجري/دهم ميلادي دريافت. در اين هنگام اميران ساماني در خراسان بزرگ رستاخيزي در علم، هنر و فرهنگ به وجود آوردند و در پي آن در صدد پي افكندن ساختارهاي استواري براي روابط با جهان معاصر خود برآمدند. آل سامان را به جرات مي توان نخستين دولت در تاريخ ايران دوره اسلامي دانست كه با توسل بر وضعيت حساس منطقه اي، تمهيدهاي لازم براي آشنايي و كسب جايگاه جهاني را آغاز كردند. اينان با وجود مراوده با خلافت عباسي و نيز حكومت هاي متقارن و همسايه، براي دريافت اطلاع و برقراري ارتباط با ديگر ملت هاي جهان تلاش هايي كردند و آغازگر عصر تازه اي از تحول هاي خارجي شدند.

Following the fall of Sassanid Empire, it needed a long time to prepare anew favorite conditions for establishment and development of Iranʹs administration and its foreign relations. Greater Khorasan played an essential role in this phase and prepare a fertile milieu for the reconstruction and revival of some structures which suffered a real rupture during the first Islamic centuries. Contemplating the course of events during that period, one might find the initial attempts to establish a foreign policy in 4/10 century. It seems the Samanld emirate in KhorSsan and Transoxiana contributed largely to the cultural resurrection and brilliant growth of Iranʹs civilization in first Islamic centuries. Considering the particular geographical situation of Samanld territory, it was quite natural that it would find it a necessity to define its own foreign policy and the inter-dynastical relations. Hence, one might be allowed to recognize Samanld dynasty as the first dynasty in post- Islamic Iran which attempts deliherately to find its status in the world in that time. This paper purported to examine SanianTd initiatives in this field and its contribution to the structure of foreign policy in Islamic Iran,