بررسي واكنش ژنوتيپ هاي برنج به تنش شوري در مرحله گياهچه اي در كشت هيدروپونيك

Evaluation of the Using of Rice Genotypes Response to Salinity Stress at Seedling Stage in Hydroponic Culture

بررسي واكنش ژنوتيپ هاي برنج به تنش شوري در مرحله گياهچه اي در كشت هيدروپونيك م. محمدزاده1، س. ع. پيغمبري2، ع. ر. نبي پور3و م. نوروزي4 چكيده به منظور ارزيابي واكنش ژنوتيپ هاي برنج به تنش شوري در مرحله گياهچه اي آزمايشي در قالب طرح كرت هاي خرد شده براساس طرح كاملا تصادفي در سه تكرار، در محيط هيدروپونيك اجرا شد كه طي آن 16 ژنوتيپ برنج در 4 سطح شوري ‍‍‎(0، 4، 8 و 12 دسي زيمنس بر متر) مورد بررسي قرار گرفتند. در اين آزمايش صفاتي نظير ارتفاع گياه، سطح برگ، طول ريشه، طول ساقه، وزن خشك ريشه، وزن خشك ساقه و وزن خشك برگ و بيوماس كل اندازه گيري شد كه همه صفات در پاسخ به شوري اختلاف بسيار معني داري نشان دادند و ضريب همبستگي كليه صفات در مرحله گياهچه اي مثبت و معني دار بود. از ميان صفات مورد بررسي صفت بيوماس كل، تفاوت بين ژنوتيپ ها و همچنين بين تيمارهاي شوري را بيش از ساير صفات نمايان ساخت. بيوماس كل ژنوتيپ PSBRC88 در حدود 42% نسبت به شاهد كاهش نشان داد، حال آنكه اين كاهش براي ژنوتيپ شفق حدود 26% بوده، همچنين ژنوتيپ 19R/نعمتA بيشترين كاهش بيوماس كل را نسبت به شاهد (81%) دارا بود. ميزان كاهش وزن خشك ساقه در سطح شوري dS/m12 نسبت به شاهد در ژنوتيپ PSBRC88 كمتر از ساير ژنوتيپها و در حدود 23% بود. بيشترين مقدار كاهش وزن خشك ساقه نسبت به شاهد را نيز ژنوتيپ IR60819R/ IR58025A با 86% دارا بود. ميزان كاهش سطح برگ نسبت به شاهد در ژنوتيپ گرده كمتر از ساير ژنوتيپ ها و در حدود 61% بود.

In order to evaluate the interaction of rice genotypes to salinity stress, responses of 16 rice genotypes were assessed to 4 salinity levels (0, 4, 8, 12, dS/rn) through a split plot experiment seedling stage in hydroponic culture. In this experiment characters such as plant height, leaf area, root length stem length, dry weight of root and stem, dry weight of leaf and total biomass were measured. All the characters in reaction to salinity showed significant. And correlation coefficient of seedling stage had all the characters positive and significant differences. At seedling stage, total biomass proved to be the trait of choice for assessing the tolerance among cultivars as well as treatments. Total biomass of the PSBRC88 variety was decreased about 42% compared to control. Whereas this decrease for Shafagh was 26%. Also Nemat A/19R had the most decrease compared to control (81%). The decrease of stem dry weight of PSBRC88 variety at 12 dS/m salt level was less than other varieties with comparison to control (about 23%). The most decrease in stem dry weight of was for IR60819R/IR58025A by 86% relative to control. The decrease of leaf area in Gerdeh variety was less than other varieties with comparison to control (about 61%).